Overzicht. Daar hou ik van. En van ruim zicht. Uitzicht. Inzicht.
Duidelijkheid en helderheid. Weten waar ik aan toe ben.
Vergezicht.
De zaak in de hand hebben. Er boven staan. Het voor zijn.
Niet te verwarren met verlangen naar controle. Dat is wat anders.
Luciditeit. Dat specifieke moment waarop het Raam Open gaat.
Laat mij maar lekker boven op de stuwwal staan.
Rond het middaguur gaat de telefoon. De tandarts aan de lijn in hoogsteigen persoon. Ze mag vandaag haar praktijk weer opstarten. Vorige week werd mijn afspraak voor de halfjaarlijkse controle afgezegd. Nu belt ze om een nieuwe afspraak te maken. Dat zij zelf daarover belt, verbaast mij wel. Er werkt toch ook een assistente? Begin volgende week kan ik al terecht.
Maar de twijfel slaat toe zodra ik de telefoon weg leg. Waar ben je nu mee bezig?, denk ik. Welk risico neem je voor een reguliere controle? Kapperszaken moeten nog gesloten blijven en deze controle is niet eens urgent. Waarna ik terugbel, alsnog de assistente aan de lijn krijg, en de zojuist gemaakte afspraak weer afzeg.
De assistente wijst op de mogelijkheid om digitaal een nieuwe afspraak te maken, zodra ik mij bedenk. Kennelijk vindt ze mijn annulering spijtig, omdat de praktijk voldoende veiligheidsmaatregelen treft. Maar ik moet ook met openbaar vervoer reizen en ze heeft begrip voor mijn besluit. Dat zal best. Vermoedelijk zijn ze samen al de hele ochtend bezig om mensen te bellen.
Ik herinner mij een vorige behandeling, waarbij de tandarts halverwege werd weggeroepen naar een andere patiënt. Kort daarna betrad ze weer de behandelkamer. Ze had haar blauwe latex handschoenen al aan. Of droeg ze die nog steeds? Het bleef onduidelijk, want ik schroomde om haar dit te vragen. Maar zo’n beeld raak ik niet kwijt.
Lobbyisten van tandartsverenigingen weten waarschijnlijk beter de weg dan die van kappers en tatoeageartiesten.
Wat zou jij doen in deze coronatijd, als je geen urgente reden hebt voor een bezoek aan de tandarts?
Zo, nou, ik ben er uit hoor. Het is mij duidelijk hoe we de economische gevolgen van de coronacrisis gaan betalen. Al mijn financiële onzekerheden zijn gelijk verdwenen. Afgelopen zaterdag kocht ik de Volkskrant met de bijlage ‘Wie gaat dat betalen?’ (Zouden ze de titel gecopy/paste hebben van mijn log?) Hoe dan ook, het wordt business as usual. Gelukkig maar, want we willen graag weten waar we aan toe zijn.
Het zit zo. In Amerika staat de geldkraan weer maximaal open. Daar profiteren wat arme inwoners van. Als het hen tenminste lukt om een werkloosheidsuitkering aan te vragen. De systemen zijn namelijk niet op de toeloop voorbereid. Dat is een staaltje welbewust ontmoedigingsbeleid. Het midden- en kleinbedrijf mag op vergelijkbare wijze een poging wagen.
Maar de echte grote jongens, de zogenaamde onmisbaren, die krijgen de grootste kluif uit de steunmaatregelen. Wel 500 miljard dollar. Uiteraard heeft de president net de enige betrouwbare toezichthouders de laan uit gestuurd. En voor wat hoort wat, dat spreekt vanzelf.
Die zogenaamd onmisbare bedrijven worden hier in Europa eveneens met staatssteun overeind gehouden. Toevallig zijn dat doorgaans ook bedrijven die hun winsten goed weten door te sluizen. Dus betalen ze geen belasting.
Over doorsluizen gesproken. De kledingindustrie raakt haar waren niet kwijt. Dus wat doet ze? Lopende contracten openbreken en verzendklaar staande opdrachten intrekken. Sorry, jongens, daar in Bangladesh en India. Het geld is op. Fluit er maar naar. Het mag nu duidelijk zijn: ben je hier of daar een kleine krabbelaar, dan mag jij de rekening betalen.
Over rekenen gesproken. Dat kunnen ze als de beste bij de grote farmaceuten. En zij behoren tot de onmisbaren. Dus krijgen ze nu bakken overheidsgeld om vaccins te ontwikkelen, die ze straks voor een exorbitante prijs op de markt mogen brengen.
Wie wilde er ook alweer marktwerking in essentiële sectoren? Ik niet, hoor. Ik ben sowieso tegen privatisering van gezondheidszorg, onderwijs, veiligheidsdiensten, infrastructuur, communicatiekanalen en energieleveranciers.
Maar dan nu onze euro. Over de Italiaanse politiek zwijg ik, want die is op wereldniveau toch onbelangrijk. Dat weten ze in Italië. Daarom richt dat land zich tot Duitsland als het om financiële steun gaat. En Duitsland weet dat het sterk moet staan tegenover de VS en China. Vooral als het gaat om de positie van de eigen industrie.
Dus wat doet Duitsland, net als Frankrijk en Italië? Voor gigantische bedragen uitstel van belastingbetaling verlenen aan ondernemers. Wat vermoedelijk op afstel van betaling gaat uitdraaien. Verkapte staatssteun dus. Maar wel om geopolitiek tegenwicht te bieden aan China en de Verenigde Staten. Nederland doet dat niet en ik begin mij af te vragen of dit slim is. Waarschijnlijk zijn we eerder penny wise pound foolish.
Kortom, misschien moet ook de Europese Unie de geldkraan wagenwijd open zetten. Als tegenwicht voor de Amerikanen. (En China.) En nee, gebruik het geld niet exclusief voor verhoging van de staatsschuld. Verdeel het geld over de eigen bevolking als onvoorwaardelijk basisinkomen. Daarmee stimuleren we gelijk de economie.
Verduurzaam gelijk ook het belastingstelsel en de economie over de hele linie. People, planet, profit, je weet wel. Draai de privatisering terug bij alles wat van strategisch belang is. Hef extra belasting op de hoogste vermogens. (Boven een half miljoen euro, of zo, maar spreek dat wel ff wereldwijd af.) En zorg dat verkopende partijen in arme landen krijgen wat hen werkelijk toekomt.
Dit pakket aan maatregelen lijkt mij een aardig begin om uit de crisis te komen. Volgens mij behoudt de euro dan ook zijn betrouwbare waarde, vooral ten opzichte van die drijfzanddollar van de Amerikanen. (En van die Chinese munt weet je toch nooit wat hij echt waard is.)
‘Konden we maar alvast zien hoe de situatie is over twee maanden.’, verzucht mijn buurvrouw. Ze wordt als zelfstandig onderneemster flink getroffen door de coronacrisis.
In onzekere tijden zoeken veel mensen naar houvast buiten zichzelf. Ik ook. Daarom zoek ik voortdurend naar duiding van het nieuws. Toch blijft de toekomst altijd ongewis. En wijze lessen uit het verleden raken snel in vergetelheid.
Houvast zit vooral in jezelf.
Aan sommige levenslessen moet je een leven lang blijven werken. Ik tenminste wel. Zoals deze, in mijn persoonlijke serie belangrijkste levenslessen:
Levensles 5. Blijf open en nieuwsgierig
Ga een gesprek in met open vizier. Luister zonder (voor)oordeel. Luister met aandacht en oprechte belangstelling. Vanuit nieuwsgierigheid. Wees stil en hoor de ander. Vraag door. Vraag waarom. Vraag door op dat waarom; zo vaak als nodig is. Net zo lang tot je bij de kern komt. Om te leren en te begrijpen.
Wanneer je je open opstelt en nieuwsgierig bent, maak je jezelf kwetsbaar. Daardoor ontstaat er ruimte voor verbinding en inzicht.
Niet dat mij dat altijd lukt, hoor. Maar ik blijf het proberen, omdat ik niet wil vastroesten qua denkbeelden. Een flexibele en nieuwsgierige geest ervaart meer diepgang en plezier in het leven.
Deze week heb ik mijn portretfoto van internet gehaald. Maar het is al te laat. Snode lieden trekken overal websites leeg en vullen enorme databases met onze gegevens. Ze verzamelen alles: foto’s, adressen, namen, contacten, locaties, en meer. Met software voor gezichtsherkenning hebben ons zo gevonden. Nou, lekker dan. Daar gaat mijn dekmantel.
Lange tijd maakte ik mezelf wijs dat ik in de massa op kon gaan. En dat persoonsverwisseling heel eenvoudig zou zijn. Er lopen namelijk meer leeftijdgenoten rond met dezelfde combinatie van voor- en achternaam.
Rond mijn geboortejaar was Karin een populaire meisjesnaam. Op de middelbare school zaten we met drie Karins in de klas. En toen mijn ouders bij een buurtcentrum mijn naam eens lieten omroepen, verscheen er een andere Karin met dezelfde achternaam. Jaren later dook zij weer op bij een feest, dus hebben we elkaar zelfs ontmoet.
Stel nu dat ik zou kunnen ruilen. Welke Karin zou dan het aantrekkelijkste leven leiden? Eens kijken. Ik zou een organisatieadviseur kunnen zijn, een secretaresse, juwelier, masseuse, zorgverlener, brouwer, schooljuf, gastvrouw, parkbeheerder of boerin. Daar zit best wat tussen. En hoe is het met de liefde gesteld? Even zien wie hun partners zijn. Hm. Hm. Hm. Wie zijn hun vrienden? Trouwens, waar wonen ze eigenlijk? Ik wil wel in een landelijke omgeving blijven.
Uiteraard is dit onzin. Maar de huidige digitale ontwikkeling geeft serieus te denken.
De vierde les in mijn persoonlijke serie belangrijke levenslessen begint met een definitie. Want wat maakt een les eigenlijk tot levensles? Veel algemeen bekende levenslessen zijn gevat in oude spreekwoorden. Zoals: ‘kennis is macht’. Blijkbaar hebben die zichzelf bewezen. Daarbij gaat een levensles dieper dan iets wat je toevallig door ervaring hebt geleerd.
Volgens mij is de definitie van een levensles: een geïnternaliseerde wetenschap die tot overtuiging is getransformeerd. Zo. En een overtuiging vergeet je niet. Daar lééf je naar. Afijn, hier komt de volgende:
Levensles 4. Met kennis sta je sterk
Kennis is ook macht, natuurlijk. Maar dat spreekwoord associeer ik met de uitoefening van macht. Dit terwijl voor mij de nadruk ligt bij persoonlijke sterkte en kracht. Je staat sterk wanneer je ergens veel van af weet. Dankzij kennis kan je de wereld om je heen doorgronden en begrijpen. Hierdoor kan je met zelfvertrouwen (een mentale vorm van kracht) een degelijk onderbouwd verhaal vertellen.
Met de juiste kennis kan je eveneens een aantrekkelijke baan verwerven. Daarnaast zullen anderen jou moeilijk onzin kunnen verkopen, want jij kent de feiten. Feiten die je van alle kanten hebt onderzocht en bewezen. Daardoor sta je met kennis sterk. Bijvoorbeeld in een rechtszaak.
Niet dat je daarmee automatisch gelijk krijgt. Dat is weer een ander verhaal. Of eigenlijk: een volgende levensles. Er bestaat evengoed verschil tussen kennis en wijsheid. Bij wijsheid gaat het vooral om wat je doet met de opgedane kennis.
Dus: kennis is handig ter verdediging of bescherming. Kennis kan je ver brengen. En sowieso is kennis vergaren leuk.
