Tag: wijsheid

Levenslessen: (4) Met kennis sta je sterk

On door Raam OpeninLevenEen reactie plaatsen

De vierde les in mijn persoonlijke serie belangrijke levenslessen begint met een definitie. Want wat maakt een les eigenlijk tot levensles? Veel algemeen bekende levenslessen zijn gevat in oude spreekwoorden. Zoals: ‘kennis is macht’. Blijkbaar hebben die zichzelf bewezen. Daarbij gaat een levensles dieper dan iets wat je toevallig door ervaring hebt geleerd.

Volgens mij is de definitie van een levensles: een geïnternaliseerde wetenschap die tot overtuiging is getransformeerd. Zo. En een overtuiging vergeet je niet. Daar lééf je naar. Afijn, hier komt de volgende:

Levensles 4. Met kennis sta je sterk

Kennis is ook macht, natuurlijk. Maar dat spreekwoord associeer ik met de uitoefening van macht. Dit terwijl voor mij de nadruk ligt bij persoonlijke sterkte en kracht. Je staat sterk wanneer je ergens veel van af weet. Dankzij kennis kan je de wereld om je heen doorgronden en begrijpen. Hierdoor kan je met zelfvertrouwen (een mentale vorm van kracht) een degelijk onderbouwd verhaal vertellen.

Met de juiste kennis kan je eveneens een aantrekkelijke baan verwerven. Daarnaast zullen anderen jou moeilijk onzin kunnen verkopen, want jij kent de feiten. Feiten die je van alle kanten hebt onderzocht en bewezen. Daardoor sta je met kennis sterk. Bijvoorbeeld in een rechtszaak.

Niet dat je daarmee automatisch gelijk krijgt. Dat is weer een ander verhaal. Of eigenlijk: een volgende levensles. Er bestaat evengoed verschil tussen kennis en wijsheid. Bij wijsheid gaat het vooral om wat je doet met de opgedane kennis.

Dus: kennis is handig ter verdediging of bescherming. Kennis kan je ver brengen. En sowieso is kennis vergaren leuk.

Nieuwe serie: Levenslessen (1)

On door Raam OpeninLeven10 reacties

‘Wat is de belangrijkste les in jouw leven?’ Aldus luidde de vraag van een gezelschapsspel op kerstavond. Geen van de gasten had hierop direct een antwoord. Oh, in ruim vijftig jaar heb ik echt wel levenskennis opgedaan. Er zullen genoeg wijsheden op Raam Open staan. Maar daar aan tafel bleef het schimmig in mijn hoofd. Tot vandaag. Want in Trouw Tijd verschijnen elke zaterdag levenslessen van andere mensen. Deze week is neuroloog Steven Laureys aan het woord. En hij benoemt mijn allerbelangrijkste les: ‘Wacht niet tot je pensioen.’

Laureys vertelt waarom: ‘Mijn vader heeft zijn hele leven hard gewerkt en net voor hij met pensioen kon, diagnosticeerde ik zijn asbestkanker.’ Zo’n trieste ervaring kan je de ogen openen. Stel dat je alles opzij zet om toe te werken naar een doel in de toekomst. Je steekt er heel veel geld in. En je hebt nauwelijks tijd voor relaties of een gezin. Hoe voel je je dan als je dat doel nooit bereikt? De kans op spijt is levensgroot. Sterker, hard werken staat zelfs op nummer 2 in de top 5 redenen voor spijt.

Door zo’n ontnuchterend voorbeeld maken sommige mensen een radicale ommezwaai. Ze gaan verhuizen of ze veranderen van beroep. Of ze besteden eindelijk tijd aan iets wat ze altijd al hadden willen doen. Het mag ook minder groots. Ga in elk geval voor wat je echt belangrijk vindt en stel dit niet uit. Dat is de kern.

Voor mij kwam de ‘wacht niet tot je pensioen’– levensles op tijd. Ik was circa achttien jaar oud toen een klant van mijn werkgever drie maanden na zijn pensionering overleed. Hier schreef ik over in Prepensioen dankzij koopwoning, en eerder in Ode aan de parttime baan. Dankzij die levensles heb ik ingrijpende keuzes gemaakt. En nog steeds vormt deze les in mijn leven een leidraad.

De ontleding van mijn woning

On door Raam OpeninWonen13 reacties

Bij de koop van mijn huis kon ik niet bevroeden wat een ontdekkingstocht er zou volgen. Van het 106 jaar oude pand is namelijk geen bouwtekening voorhanden. Ook hebben opeenvolgende eigenaren de indeling bij herhaling aangepast. Zij hebben wel tekeningen van een schuur en de dakkapel ingediend, maar die wijken af van de werkelijkheid. Bovendien zit deze woning vol verlaagde plafonds en voorzetwanden. Die laten veel te raden over onzichtbare tussenlagen. Ik sta dus voor verrassingen bij elke bouwkundige klus. Daarom doe ik aan ontleding van mijn woning.

Die ontbrekende bouwtekeningen zijn een groot gemis. Want waar precies kan ik in muren boren? Hoe lopen de kabels, waterleidingen en afvoeren? Welke materialen zijn er gebruikt? En hoeveel draagvermogen heeft de hele constructie?

Neem mijn nieuwe wasmachine. Die staat op zolder. Hij moet voor een houten vloer geschikt zijn. Toch trilt alles bij het centrifugeren. Het is dan makkelijk om te wijzen naar de fabrikant. Maar inmiddels weet ik dat de draagconstructie van de zoldervloer in de loop der jaren aan twee kanten is veranderd.

Oorspronkelijk leunden de vloerdraagbalken aan weerszijden op stenen muren. Gisteren deed ik echter een bizarre ontdekking. De wasmachine staat deels op een zwevend stuk vloer! Een aantal draagbalken hangt namelijk op andere haaks geplaatste draagbalken. Die zijn pas later aangebracht. Aan de linkerkant bij een verruimd trapgat, en aan de rechterkant bij een half weggebroken schoorsteenschacht. Daar lopen cv-buizen doorheen en die schacht zit grotendeels achter een voorzetwand.

Eerder al kwam bij de keukenverbouwing vanachter het systeemplafond een wirwar aan kabels en pijpleidingen tevoorschijn. Sommige buizen liepen zichtbaar van niets naar nergens. Die werden jaren geleden toegevoegd en naderhand weer afgekoppeld. Maar dat moet je wel weten. Zo plaatste de vorige eigenaresse haar wasmachine bij een afvoerbuis op zolder. Helaas was de pijpleiding twee verdiepingen lager losgekoppeld door een voorganger …

Gelukkig valt er met moderne technieken veel te ontdekken. Een installateur en een rioolservice hebben camera-inspecties uitgevoerd. Hun filmbeelden bewaar ik. Ook heb ik de wand onder de douchebak eens laten verwijderen. En overal maak ik foto’s van. Gisteren bijvoorbeeld.

Er zit slechts een smalle kier tussen de zoldervloer en het restant van de oude schoorsteen. Daarom tastte ik in het duister over wat daar schuilging. Op zulke momenten is een platte smartphone met camera beslist handig. Ik kon hem net aan tussen de kier door wriemelen. Hup, flitser aan en klikken maar. Nu heb ik een soort ‘röntgenfoto’ van de schoorsteen. Nog even en dan weet ik alles van deze woning.

De waarde van een leven

On door Raam OpeninLeven6 reacties

Na een wandeling maken we een extra ommetje over de stuwwal bij Berg en Dal. Voor een tuinhek bij een huis staat een doos vol boeken opgesteld. ‘Gratis. Neem mee.’ De bewoners hebben kennelijk opgeruimd. Matig geïnteresseerd werp ik er een blik op. Tegenwoordig lees ik nauwelijks nog een boek uit. Toch, een klein dun boekje trekt de aandacht.  >> Stil zijn is ontmoeten<<, staat er op de kaft. Het bevat een verzameling aforismen van Paul van den Bergh.

Volgers van Raam Open weten dat mijn logjes zich niet altijd makkelijk laten doorgronden. En wanneer iedereen naar links kijkt, zie ik graag wat er rechts gebeurt. Ik wil ook in 2020 eigenzinnige en tegendraadse hersenspinsels vastleggen. Gedachten waar anderen hopelijk iets aan hebben. Kronkels die je aan het denken zetten. Voor deze eerste dag leen ik er eentje uit het gevonden boekje.

‘De waarde van een leven wordt niet bepaald
door de hoogte tot waar het opklimt,
maar door de diepte tot waar het doordringt.’

Een heel goed 2020!

Levenslessen rond het jaaruiteinde

On door Raam OpeninMaatschappij8 reacties

Op kerstavond zitten we aan de feestelijk gedekte tafel. Zes mensen samen, waarvan er vier elkaar niet of nauwelijks kennen. We zijn vrienden van een gastvrij paar. Aan gespreksstof is geen gebrek. Toch heeft de gastheer voor de zekerheid een speldoosje naast zich liggen. Het zit vol kaarten met prikkelende vragen. Zodra het even stil is, trekt hij een kaart. En wel deze: ‘Wat is de belangrijkste les in jouw leven?

Een week later spookt die vraag nog steeds rond in mijn hoofd. In deze periode van terugblikken en bezinning kan je het houden bij oppervlakkige feiten. Zo van: dit was het plan, dat heb ik gedaan. Check. Mooi hoor. Maar wat heb je daaraan?

Waarom schrijven we over onze ervaringen en gedachten? Waarom willen we dat ze worden gelezen door anderen? Wat is hier nieuw aan? Van de oude Grieken en Romeinen tot aan Bredero en Shakespeare. Zij zijn ons allemaal voorgegaan. Alle belangrijke levenslessen hebben zij al neergepend. Wat voegen wij nog toe aan hun woorden?

Ik denk dat we worden aangespoord door de tijdgeest. De menselijke aard blijft door de eeuwen heen vrijwel onveranderlijk. Maar wij zoeken naar manieren om met actuele situaties om te gaan. Onze leefomstandigheden zijn door intensieve globalisering en digitalisering aanzienlijk veranderd. We staan wereldwijd met alles en iedereen in verbinding. In onzekere tijden kan dat juist ons gevoel van saamhorigheid ondermijnen. Het knusse imago van vroeger lijkt verder weg dan ooit.

Als ik dit bijna voorbije jaar in één woord moet typeren, dan is het dit: miscommunicatie. Moedwillig of onbewust; uit machtsbesef, angst of onmacht. Miscommunicatie is van alle tijden. Maar met de huidige middelen kunnen de gevolgen wel veel verder reiken.

Aan ons de taak om aandachtiger te luisteren. Om vaker vragen te stellen. Om situaties beter te ontrafelen. Zodat we achterliggende beweegredenen kunnen zien voor wat ze zijn. En dan …

Misschien schuilt daarin het begin van een levensles. Welke belangrijke levensles wil jij voor 2020 doorgeven?

Spiritualiteit op de klimaattop

On door Raam OpeninMaatschappij2 reacties

Het lijkt vergezocht, maar ik zie een duidelijk verband tussen spiritualiteit en de klimaattop. Spiritueel zijn beschouw ik als de erkenning dat er een mysterieuze entiteit is, die wij niet kunnen verklaren. Wij mensen kunnen bijvoorbeeld niet bewijzen of, en zo ja dat wij over oer-kennis beschikken. We weten evenmin exact hoe het heelal is ontstaan. De klimaattop in Spanje is mislukt, omdat er geen ruimte was voor spiritualiteit.

Op zoek naar spiritualiteit kwam ik vandaag bij Plato uit. Volgens Plato was de werkelijkheid slechts een afschaduwing is van een volmaaktere en dus realistischer Vormenwereld. Wiskunde kent een absoluutheid en perfectie, die in werkelijkheid niet voorkomt. Geen mens tekent uit de losse pols een perfect vierkant, terwijl we de tekening ervan wel als een vierkant beschouwen. Ken je de Allegorie van de grot, dan begrijp je waarom het op zo’n klimaattop misgaat.

In bovenstaande foto zie ik zowel boomschors als een luchtfoto van een oeroud en mysterieus berglandschap.

Plato leefde circa 2.400 jaar geleden in Griekenland. Met zijn kennis beschreef hij al de hedendaagse politieke situatie. Het zou mij niet verbazen als er 24.000 en 240.000 jaar geleden mensen of mensachtigen rondliepen, die dezelfde realiteit ook kenden. Daarom neem ik, bezorgde wereldburger en natuurliefhebber, vandaag een 24 eeuwen oud citaat over van Wikipedia:

‘Zolang ofwel wijsgeren geen koningen zijn in hun land, ofwel zij, die nu de titel van koningen of machthebbers dragen, geen echte en volwaardige wijsgeren zijn; zolang de politieke macht niet in éénzelfde persoon samenvalt met de filosofie; en zolang aan de menigvuldige naturen die nu één van beide zonder de andere nastreven, niet met geweld de weg wordt versperd – zolang ook, mijn waarde Glauco, komt er geen eind aan de kwalen die de staten, ja, naar ik meen, de gehele mensheid, teisteren.’

Terug naar dat spirituele. Misschien, heel misschien heb ik daar iets van gezien.

Zo logisch als een kronkeling

On door Raam OpeninLeven10 reacties

weg met onbekende bestemming

Er zit een vast element in de verhalen van The Lord of the Rings, Harry Potter en The Life of Pi. Groot of klein, elk wezen speelt een rol die bijdraagt aan het uiteindelijke doel van de hoofdpersoon. Veel ontmoetingen en handelingen lijken bijzaak. Ook worden er enorme omzwervingen gemaakt. Maar tegen het eind wordt de ware betekenis daarvan duidelijk. Je zou denken dat wij in ons leven wel wat efficiënter bezig zijn. Dit is een illusie.

Vanmorgen heb ik na een lange omweg iets geregeld wat ik al in maart 2018  probleemloos had kunnen doen. En had ik dat toen maar gedaan. Dan had ik mezelf veel gedoe en kopzorgen bespaard. Maar achteraf is het altijd makkelijk praten. Want op het beslissingsmoment zelf maak je met de beschikbare informatie de beste keuze. Meen je.

Waren we helderziend, dan zouden we veel levenservaring en zelf geleerde wijze lessen ontberen. Ik twijfel wat beter is. En ik vraag mij af wat nu eigenlijk de bedoeling is. Tenslotte zijn wij ook weer een schakeltje in een oneindige keten.