Tag: wijsheid

Bloggen over gevoelige onderwerpen

On door Raam OpeninBloggen, Maatschappelijke ontwikkelingen8 reacties

Zijn er gevoelige onderwerpen die je op een blog beter kan mijden? Of kan je gerust over alles schrijven? Dit vraagstuk duikt steevast op voordat ik gedachten publiceer over hete hangijzers en specifieke groepen. Op Raam Open blijven enkele privé-onderwerpen taboe. Maar verder passeert hier werkelijk alles de revue. Dus zelfs uiterst gevoelige of controversiële onderwerpen die makkelijk tot felle reacties kunnen leiden. En hoewel ik soms zeer stevige opvattingen uit, gaat het vrijwel altijd goed.

Waarom lukt dit op Raam Open wel, terwijl het elders razendsnel uit de hand kan lopen? De verklaring is eenvoudig.

  1. Raam Open heeft een klein lezerspubliek en dat vind ik prima.
  2. Ik mijd ongenuanceerde bloggers, zodat zij evenmin via mijn gravatar naar dit blog worden gelokt.
  3. Bij delicate onderwerpen doe ik extra mijn best om evenwichtig en op feiten gebaseerd te schrijven.
  4. Er gelden reactieregels en die worden gehandhaafd.

Zoals de radiopresentator uit het vorige logje over confrontaties rekening houdt met haar luisterpubliek, zo hou ik rekening met de gevarieerde groep volgers van Raam Open. Ik probeer zelfs met de hele wereld rekening te houden. Dat lijkt een grote uitdaging, maar het werkt in praktijk eenvoudig. Namelijk: benader je blog als een wetenschappelijke of een journalistieke publicatie. Als je daarin slechts één kant van een verhaal belicht, of de feiten niet checkt, wordt je werk afgeserveerd. En terecht. Daarom komen deze ethische regels voor journalistiek van pas.

Wat voor logjes geldt, gaat evengoed op voor reacties van lezers. De reactie van de één, kan zeer kwetsend zijn voor de ander. Dat is voor mij een extra reden om publiekelijk in te grijpen. Iedereen mag zich welkom voelen op Raam Open, ongeacht geloof, aard of afkomst. En voor iedereen moet dit blog een veilige plek zijn om te reageren. Vandaar dat ik soms dwingend op de reactieregels wijs.

Mijn weerzin tegen ongefundeerde of ongenuanceerde meningen heeft een duistere oorsprong. Je hoeft ook in onze tijd niet ver te zoeken om te zien hoeveel kwaad vooroordelen en ongenuanceerde vijandbeelden kunnen aanrichten. Dictators, volksmenners en totalitaire regimes gebruiken ze om onnadenkende mensen als marionetten tegen ‘de ander’ op te zetten.

Dus ben je geen dictator van beroep en schrijf je toch: ‘Die vuile asielzoekers pikken onze woningen in.’, Alle homo’s weg.’, ‘Iedere Marokkaan is crimineel.’, of ‘Bij elke religie draait alles om macht.’, dan bestaat de kans dat ik aan je sociale intelligentie ga twijfelen.

Toch heb ik zelf uitgesproken meningen over specifieke asielzoekers. Daarbij heb ik pittige opvattingen over Afrikanen, wanneer zij mij als mzungu wegzetten. Verder denk ik aan van alles bij het woord ‘Marokkanen’, zoals ik dat ook bij ‘Nederlanders’ doe. Homo’s kwamen hier onlangs nog ter sprake. Zij mogen blijven. En het geloof? Nou, breek me de bek niet open over sommige machthebbers en wantoestanden. Mijn meningen staan al jaren op internet. Gewoon op Raam Open.

Maar over delicate onderwerpen schrijf ik dus wel zo feitelijk en evenwichtig mogelijk. Dat maakt het hele verschil. En deze aanpak heeft nog een voordeel. Want als je grondig vooronderzoek doet en groepen als geheel respectvol behandelt, kan geen mens je argumentatie weerleggen.

Komt er dan nooit wat ongenuanceerds op Raam Open? Oh jazeker. Bijvoorbeeld als ik schrijf over persoonlijke belevenissen en mijn grote liefde voor Ticketmaster. Grrr.

Over confrontaties en onuitgesproken verwachtingen

On door Raam OpeninBloggen, Mensen onder elkaar22 reacties

‘Een goede reden om iemand te onderbreken is wanneer die de vraag niet beantwoordt. Dat komt geregeld voor: mensen zijn uitgenodigd, ze gaan er eens lekker voor zitten, en draaien hun eigen verhaal af, want dat is ze verteld door communicatiespecialisten: ‘blijf bij je boodschap’. Daar heb ik weinig geduld meer mee, … Dat mag ook best hoorbaar zijn op de zender.’ NPO Radio 1 presentator Lara Rense vertelt in Sir Edmund van 19 januari 2019 over het perfecte onderbreken. Ze somt haar tactieken op, variërend van charmant hinten tot keihard ingrijpen. Over dat laatste: ‘Je kunt dat prima doen, vooral omdat de luisteraars het ook horen. Luisteraars vertellen geregeld dat ze in de auto tegen de radio zitten te schreeuwen: Hij geeft geen antwoord! Afkappen!’

Een van mijn doelen met Raam Open is lezers aanzetten tot nadenken met mijn ideeën en waargebeurde anekdotes. Ik zie dat inderdaad weleens gebeuren. Of ze mijn opvattingen delen, is niet het belangrijkste. Ik wens vooral dat lezers mentaal in beweging komen. Vaak gaat het om iets wat ze tot dan toe vanzelfsprekend vonden. Een onderwerp of handelswijze waar ze nooit bewust bij stilstonden. Als ze dan een keer van focus veranderen, gaat er een Raam Open. In praktijk komt dit soms neer op iemand een spiegel voorhouden. Dat kan leuk en verrassend uitpakken, maar ook confronterend werken.

Misschien wil ik toch enige invloed hebben. Niet per sé op bepaalde mensen, maar meer op het grotere geheel. Ik kan het als realistische wereldverbeteraar niet laten om het te proberen. In het klein, want het moet wel haalbaar blijven. Een enkel steentje in de rivier kan al genoeg zijn.

Wel vraag ik mij af of sociale media daarvoor het goede instrumentarium zijn. Want we kennen elkaar niet of nauwelijks. En er bestaan al zo veel onuitgesproken verwachtingen. Die hebben we allemaal en dat zijn de echte killers in communicatie. Wat je vindt mag je houden, schreef Jan van Koert. Hij heeft daarmee een punt, vind ik. 😉

Bovendien: welke pet hebben we als blogger op achter de laptop? Die van een journalist? Die van een vriendin? Die van een deskundige/adviseur? Of die van iemand die oefent met een communicatiestijl? Wanneer ik blog, heb ik afwisselend één van deze petten op. En soms alle vier tegelijk.

Kijk je naar het soort reacties dat bloggers ontvangen, dan zie je grote verschillen. Een van mijn favorieten in dat opzicht is het blog Mainzer Beobachter van oudheidkundige Jona Lendering. Dan heb ik het over een wetenschappelijk blog van een man die oneindig veel kennis heeft en die soms ook nog iets persoonlijks schrijft. Over zijn belevenissen met het openbaar vervoer bijvoorbeeld. Hij ontvangt hoofdzakelijk reacties die echt ter zake doen, waarschijnlijk vooral van vakbroeders en andere kenners. Ofwel: van lezers die de pet van deskundige op hebben.

Bij anderen zie je vooral de petten van maten of vriendinnen onder elkaar. Bij dergelijke blogs is het wel een vraag wie nu echt een goede vriend of vriendin is. Volgens mij bestaat een vriendschappelijke relatie altijd uit min of meer gelijkwaardig tweerichtingsverkeer. Dat betekent dat de een zich inleeft in de ander en de ander in de een. Dit is dus zo’n onuitgesproken verwachting waarbij het zomaar mis kan gaan.

Helaas zie ik vaak dit: ‘Oh meid, dat heb ik ook allemaal moeten doorstaan. Want toen ik …’ Die reactie vind ik uitermate tricky. Want voordat je het weet, wals je met je eigen verhaal over dat van de ander heen. Met reden luidt een oude etiquetteregel dat je de eerste zin van een brief never nooit begint met ‘ik’. Zelfs geen eerste zin in een brief aan een vriendin. Wordt deze regel tegenwoordig eigenlijk nog onderwezen? Of hebben docenten dat vanwege de invloed van sociale media maar opgegeven?

Wat je vooral ziet, is dat vriendinnen herkenning zoeken bij elkaar. Hier doe ik zelf ook aan mee. Het is een vorm van binding en dit kan je beschouwen als een verkapte behoefte aan bevestiging. Vooral bij mensen die iets naars doormaken (ziekte, ontslag, et cetera) lees je in de reacties veel medeleven.

Daarnaast zie ik dat in vriendschappelijke reacties op blogs dingen worden verzwegen. (Hier is mijn pet van de journalist/onderzoeker/medewerker communicatie weer.) Dat zijn soms dingen die ik wel uit zou willen schreeuwen. Omdat het zo zichtbaar is wat er werkelijk speelt, terwijl niemand de vinger op de zere plek durft te leggen. Uit angst de ander te kwetsen. Of omdat de ander advies als een klap in het gezicht kan ervaren. Met de mantel der liefde wordt veel toegedekt. Terwijl ik mij serieus afvraag of je iemand daar echt mee helpt.

Welke pet draag jij wanneer je logjes leest van mij?

Afrekening in de horeca

On door Raam OpeninVuile streken16 reacties

Je hoort mensen wel klagen over de hoge prijzen in de horeca. Vergeleken met Duitsland betaal je hier inderdaad flink voor een cappuccino. Al sinds mijn eerste baan bij een accountantskantoor weet ik dat cafés een zeer royale winstmarge hanteren op koffie en thee. Tenminste, als je puur naar de ingrediënten kijkt en een paar centen rekent voor energie. Waar je de klagers echter nooit over hoort, zijn de wanbetalers. Degenen die per ongeluk de rekening vergeten en weglopen omdat ze de bus moeten halen. Of zo.

Ik maak het regelmatig mee tijdens wandelingen in groepsverband. Zo’n groep is een allegaartje dat op een georganiseerde tocht intekent. Vaak verzamelen we bij een café of restaurant. Onderweg en na afloop volgt er doorgaans nog meer horeca. Jarenlang was het gangbaar om de bon te vragen en het geld op tafel bijeen te leggen. Soms ontbrak er dan een bedrag. Wat sowieso raar was, want diverse mensen hadden er ook al fooi bij gedaan. Maar dan legden we allemaal, of een persoon afzonderlijk, geld bij en dan was dat ook weer klaar.

Trouwens, ooit zal ik hier misschien nog in alle geuren en kleuren een tafereel beschrijven van een drie kwartier durende uiterst gênante heisa over welgeteld ƒ 0,25 in een restaurant op Malta in september 1993, in Valletta om precies te zijn, met bij hoge uitzondering de persoonsnaam er bij van die ene troela uit Utrecht, die ons zelfs de volgende ochtend in de hotellobby met haar berekeningen opwachtte, waar ze kennelijk de hele nacht mee bezig was geweest, en er toen alwéér over begon, maar nu even niet.

Oké, waar waren we gebleven?

De laatste jaren is het gangbaar geworden om allemaal apart af te rekenen. Zelfs als we met zijn vijftienen zijn. Nu hebben wij Nederlanders (vooral de Hollanders onder ons) een vrij slechte reputatie als je kijkt naar uitdrukkingen in de Engelse taal met ‘Dutch’ erin. Dat komt natuurlijk omdat wij eeuwenlang de grootste rivalen waren van de Britten op het koloniale wereldtoneel. Maar toch, dat apart afrekenen in restaurants is echt wel een dingetje. Ik ben er geen fan van.

Als je maar vaak genoeg meemaakt dat er een tekort is, of dat de serveerster naar de tafel komt om te zeggen dat er nog een cappuccino en appeltaart met slagroom ‘open staan’, dan leer je vanzelf om wie het gaat. In Zundert gebeurde het, en in Hoevelaken. En daar op die kersenboerderij aan het water bij Utrecht. En later opnieuw, in een bezoekerscentrum bij Veenendaal. Dat is H. dus, uit Amsterdam. Ja jongen, we weten het wel. Maar ik doe net alsof ik niets in de gaten heb en roep in de groep, terwijl hij zijn jas al aantrekt, ‘Hebben we allemaal afgerekend?’ ‘O ja,’ zegt hij dan, ‘bijna vergeten.’, en dan gaat hij toch maar betalen.

Een alternatieve kijk op homoseksualiteit

On door Raam OpeninMensen onder elkaar, Vuile streken25 reacties

Nashville, here we come, voor de brandstapel of voor de rozen.

‘Biologen weten al decennia dat zaadcellen geen actieve, heldhaftige zwemkampioenen zijn, maar eerder halfsneue spartelaars met in hun midden wat mazzelaars. En de eicel ligt niet passief te wachten; ze lokt en leidt de zaadjes met chemische signalen en vloeistofstromen. Er zijn zelfs aanwijzingen dat ze kiest welk zaadje haar mag bevruchten. Een eitje is geen trofee voor de stoerste zaadcel; ze is een zakenpartner, en misschien zelfs wel de baas.’

Deze woorden, vooral die over de baas na de komma, zijn van Asha ten Broeke, wetenschapsjournalist voor de Volkskrant in haar column van 11 januari 2019. Laten we het nu eens hebben over die Nashville-verklaring.

Bij twijfel baseer ik mijn visie graag op de wetenschap. Weg met alle onzin; op zoek naar de kern. De ‘waarheid’ zo je wil. Wel vooropgesteld: ik was ff bezig met andere zaken en had geen tijd om die verklaring te lezen. Maar dat maakt niets uit, toch? Homoseksualiteit is een vrouwelijk woord met als betekenis: ‘seksuele gerichtheid op personen van hetzelfde geslacht’ (dus toch mannen en vrouwen, maar dan per soort).

Mijn stelling is als volgt: we weten nog niet goed waar homoseksualiteit vandaan komt.

Dit kan ik onderbouwen. Als bronnen gebruik ik mijn eigen referentiekader, zoals daar zijn: ouders en andere familieleden, vrienden, buren en collega’s. Verder heb ik weleens wat gelezen en toevallig ook nog iets met gender-studies gedaan. Dat laatste in het kader van man/vrouw-verhoudingen in de Arabische wereld en Afrika. Gewoon wat literatuur door gevlooid en ‘in het veld’ mijn ogen en oren open gehouden. Meer was het eigenlijk niet. O wacht, toch wel. Ik vergeet een onderzoekje naar vormen van polygamie wereldwijd. Interessant onderwerp, trouwens.

Een van mijn vroegere collega’s is een lesbische vrouw. Dat vernam ik pas vijftien jaar na vertrek bij onze werkgever, hoewel we steeds contact hadden gehouden. Ook zijzelf had het pas net ontdekt. Op het moment dat zij het vertelde, vielen ineens alle puzzelstukjes samen.

Want deze vrouw was voor mij een raadsel. Of liever, ik begreep maar niet waarom zij geen vriend had. Ze is sportief, zeer sympathiek, intelligent, leuk om te zien en bovendien heeft ze humor. Daar moeten mannen toch als vliegen op afkomen?

Ze is ook gevoelig en heeft mededogen. Zij ziet mensen voor wie ze zijn, beter dan menigeen. We leerden elkaar kennen toen we allebei in onze reisfase zaten. Met vrienden had ze in een oud barrel maandenlang door de VS gereisd. En voor haar afstudeerscriptie deed ze daar onderzoek naar een bekende regisseur. Op kantoor werkten wij intensief samen en dat ging prima.

Toch er was ook een intens duistere kant aan haar. Iets waar ze zelden, en dan nog slechts vaag, iets over liet doorschemeren. Pas veel later kwam het ogenschijnlijk en passant ter sprake. Zo van ‘Oh dat wist je toch wel, dat ene, met die buurman.’ Dat ene was jarenlang kindermisbruik in haar jeugd, door de buurman.

Ik kan mij voorstellen dat je het dan voorlopig even hebt gehad met mannen. En ja, seks met mannen werd een probleem voor haar, later, toen ze er wel de leeftijd voor had. Op een gegeven moment kreeg zij een vriend die veel van haar hield, en zij ook van hem. Maar meer dan platonisch werd het niet. Het ging gewoon niet, ze schoot finaal in een kramp. Een intieme relatie opbouwen met een man was onmogelijk geworden voor haar. Na een poos samenwonen gingen ze weer uit elkaar.

Nog weer later vertelde ze dus dat ze lesbisch was en een vriendin had. En ik dacht: ‘Daar geloof ik niets van.’ En nog steeds heb ik hevige twijfels bij haar. Dat ze ook op vrouwen kan vallen: ja. Alleen dat ze uitsluitend lesbisch is, kan ik zeer moeilijk aannemen. Het is een verschrikkelijk cliché idee, maar ik geloof oprecht dat dit anders was gelopen als ze in haar jeugd niet zo erg de verkeerde was tegengekomen.

Ik geloof niet dat zij lesbisch is geboren, maar dat zij lesbisch is geworden. Namelijk door een traumatische ervaring waar ze nooit meer overheen is gekomen. En dan toch, neem nu die wetenschap van dat eitje en die zaadcellen. Wat weten we inmiddels werkelijk over de chemische processen van aantrekkingskracht tussen mannen en vrouwen? Of tussen mannen en mannen? Of tussen vrouwen en vrouwen?

Uit het gekrakeel over die Nashville-verklaring maak ik op dat het een nogal conservatief Hill Billy-gedoe is. Heisa van een roedel achtergebleven white angry men and women. De laatste stuiptrekkingen, misschien, gevoed door angst voor de toekomst. Zogenaamd Christelijk tegenwicht voor de oprukkende Islam, wellicht. Of voor het gevaar uit China, want daar zijn ze ook bang voor. Wat mij betreft kunnen ze zich beter richten op hun eigen zonden, want er ligt vast nog wel wat onder het vloerkleed verborgen.

Jammer dat ze daar in country-minnend Nashville zo zelden luisteren naar Radiohead: I Might be Wrong.

Modern + man + vrouw = androgeen

On door Raam OpeninMensen onder elkaar13 reacties

Mijn vader had grote handen en voeten. Voor zijn schoenen moest hij in speciaalzaken zijn. Dus toen ik als pubermeisje een groeispurtje kreeg, vreesde ik dat mijn handen en voeten als die van hem zouden worden. In die levensfase wil je vooral normaal blijven en niet van de vrouwelijke norm afwijken. Wat die norm op enig moment ook moge zijn. Uiteindelijk viel het mee. Ik ben zeer tevreden met mijn schoenmaat 37, al heb ik wel iets grotere handen dan veel gendergenoten.

Want dat doen we natuurlijk: vergelijken. En niet alleen wanneer we pubers zijn. Gisteren schreef ik over hoe mannen denken. Dat logje staat bol van de clichés, inclusief opmerkingen over seks. Ingrid reageerde direct met: ‘Ik herken mezelf wel in zo’n opmerking (maar ik heb ook nogal wat mannelijke trekjes). Hoe meer ad-rem, hoe meer je erbij hoort tegenwoordig.’

Dat brengt mij bij Mack. Niet dat dat hij zo androgeen is, vermoedelijk. Maar hij schreef eerder dat hij moeite heeft om bloggers te volgen die hij niet persoonlijk kent. Dat maakt zeker verschil. Want Ingrid en ik kennen elkaar al jaren via een werkgever. Dus heb ik voorkennis bij haar zin over die opmerking. En ondanks mijn zandlopermodel en haar bescheidenheid hebben wij allebei licht androgene trekjes in uiterlijk en karakter.

Inderdaad hoor ik Ingrid meteen zo’n opmerking droppen. Waarna anderen even denken van: ‘Huh? Komt dat uit de mond van een vrouw?’ Als je daarna vraagt wat zij bedoelt, volgt er steevast een nuchtere afweging. Die zomaar kan indruisen tegen wat je verwacht van een tenger iemand als zij. Van een moeder, van een vrouw met haar achtergrond en baan. Achter haar ad-rem gedrag gaat een weldoordachte levensvisie schuil. Daarbij doorbreekt zij onder andere rolmodellen voor mannen en vrouwen. Ook haar man is anders dan de meeste mannen die ik ken uit zijn land. Geen macho. Maar is hij daarom minder mannelijk? En is zij dan minder vrouwelijk?

Het feminisme kan ik af en toe wel schieten. Want mannen en vrouwen zijn soms echt in verwarring over hoe ze met het andere geslacht ‘moeten’ omgaan. Zelf ben ik nog opgevoed met het idee dat de man de kostwinnaar wordt. Nu zorg ik voor mezelf en twijfel ik eveneens welke houding ik tegenover mannen moet aannemen. Want wat zijn ze: conservatief, modern, of een mix daarvan? Vooral zo’n gemixte man geeft signalen af die alle kanten op gaan. Ik wring mij dan in bochten om goed contact te maken en aansluiting te vinden.

We worden steeds meer androgeen in uiterlijk en gedrag. Die verandering zie je het best bij opeenvolgende generaties. Vaders die openlijker hun zachtere kanten tonen in de opvoeding van hun kinderen. Moeders die stoere dingen doen. Ouders die hun kroost veel vrijer laten in hun beroepskeuze, ongeacht of dat metier ‘hoort’ bij een man of een vrouw.

Veranderende genderrollen dragen bij aan de algehele verwarring in deze toch al woelige tijd. Maar er zullen altijd behoudende en vrijdenkende mensen blijven. Qua man-vrouwverhoudingen zijn deze groepen in Nederland wat dichter naar elkaar toe gegroeid. Van mij mogen er uiterlijk duidelijke verschillen blijven; en clichés eveneens. Maar meer begrip voor, en inzicht in het andere geslacht, juich ik toe. Of deze ontwikkeling doorzet, zal blijken. We zijn er wel zelf bij.

PS: Van alle bloggers die ik volg, is Bentenge voor mij de meest raadselachtige man. Vooral vanwege die foto dan. 😉

Mag die foto hier blijven?

Ontdekken is als een goudader

On door Raam OpeninPaddenstoelen, Reizen4 reacties

Wanneer je zonder plan aan een vers jaar begint, dan ligt de wereld voor je open. ‘Ontdekken’ lees ik als voornemen of nieuwjaarswens voor 2019. Dat is een perfect motto, want ontdekken prikkelt de nieuwsgierigheid. En ontdekkingen willen doen, is de beste remedie tegen vastgeroest raken. Zowel qua ideeën als daden. Je buiten de gebaande paden wagen is leuk en ontspannend bovendien.

Op een vaste wandelroute sla ik bij uitzondering een kronkelige zijstraat in. Al gauw beland ik op volslagen onbekend terrein. Een moment lang weet ik zelfs niet welke kant ik op moet om thuis te komen. Overal staan statige panden, gebouwd rond 1900, royaal omzoomd door groen. Ben ik in een kuuroord uit vervlogen tijden terecht gekomen? Ik ervaar een sensatie die ik vooral van vakanties ken. Dat gevoel wanneer je zojuist bent aangekomen en voor het eerst een nieuwe plaats van bestemming verkent.

Op zo’n moment staan al je zintuigen op scherp. Wat er dan binnenkomt, maakt vaak blijvend indruk. Nog zonder voorkennis of oordeel zie je alles puur voor wat het is. Je registreert met een onbevangenheid die later slijt. Want het pure van zo’n eerste moment raakt door volgende ervaringen bedekt.

Zo werkt het ook in relaties. Als er iets mis gaat, moet je daarom soms helemaal terug naar die eerste indruk, en bekijken wat er vervolgens is gebeurd. Ont-dekken dus.

Op nieuwjaarsdag sla ik alweer een onbekende weg in. Een bospad dit keer. Er staan heel wat boomstronken langs en er liggen afgebroken takken. Prompt bespeur ik daarop twee nieuwe soorten zwammen. Althans, ‘nieuw’ voor mij. Dat zijn dan nummer 61 en 62. Die kunnen mooi bij de verzameling.

Doe dit jaar ook eens aan ontdekken. Misschien stuit je zomaar op een goudader.