Fotografie, natuur, human interest. En een eigen(wijze?) kijk op alles.
Hoe komt het dat de bomen zo intens geel zijn dit jaar? Is dit normaal? In de jaren tachtig zag je posters van bossen in de meest uitzinnige herfstkleuren. Ik dacht altijd dat die kleuren nep waren. En anders dat de afbeeldingen uit Amerika kwamen. (Voor zover dat verschil maakt.) Toch heb ik deze foto vlakbij huis genomen en this is the real thing. Echt waar.
Op de warmste novemberdag ooit in Nederland, volg ik diverse kronkelpaden door het bos. Want daarlangs staan de populairste boomstronken onder de paddenstoelen. Ik geniet ervan om ze periodiek te inspecteren en volg al hun ontwikkelingen. Voor mij als voormalige polderbewoonster is dit een nieuwe wereld.
Ik ontdek nu van alles over het leven van paddenstoelen en zwammen. Zoals dat er in september andere soorten groeien dan in november. Er zijn soorten die van specifieke bomen houden en soorten die alleen op de grond groeien. Sommigen worden gegeten, maar de meesten worden gemeden. Tijdens elk groeistadium kunnen ze een fascinerende gedaantewisseling ondergaan. Net als vlinders. Dit valt pas goed op als je regelmatig terugkomt.
Onderweg verzamel ik de mooiste exemplaren. Vrees niet, ik raak ze niet aan. De sport is juist om ze eerst te spotten en daarna te fotograferen. Sommige paddenstoelen zie je namelijk amper staan. Die zijn piepklein of gaan helemaal op in hun omgeving. Weet je eenmaal hoe ze ruiken, dan hoef je slechts je neus achterna te gaan.
Bovenstaande paddenstoel met krullen aan zijn steel en zoom ken ik nog niet. Weet jij de naam?
Het kan lang duren voordat je weet wat je later wil worden wanneer je groot bent. Ik zou nu gaan voor het beroep van bostaferelen-arrangeur. Een arrangeur doet iets anders dan een landschapsarchitect of boswachter. Een arrangeur van bostaferelen schept namelijk een boslandschap zodanig dat overal de fotogeniekste plekjes ontstaan. Dat moet natuurgetrouw, alsof het toevallig zo is gegaan.
Het vergt decennia om dergelijke bostaferelen te ontwikkelen. In het groot met doorkijkjes, waterpartijen en pittoreske bomen. En in het klein met strategisch gevallen blaadjes en eikels in herfstkleuren op diepgroen sterrenmos rond een bruine paddenstoel.
Tot die tijd is het behelpen voor natuur- en landschapsfotografen. We moeten dwarse takjes weghalen, blaadjes opzij schuiven en de boel zelf arrangeren. Maar we hebben het er voor over. Vandaag hoefde ik op landgoed Lichtenbeek niets te doen. Regen had de boel opgefrist en de tafereeltjes waren al klaar.
Wat zien we op deze foto? Die donkere materie, is dat gesteente of ander materiaal? En dat felgele spul, wat mag dat wel zijn? Afijn, we kijken naar een close-up van een boomstronk. Dagelijks lopen er wandelaars op het Veluwe Zwerfpad langs. Die boomstronk echter, zal de meesten van hen ontgaan. Zij letten namelijk meer op de routemarkering dan op de omgeving. Op dit punt slaan ze af naar links, of naar rechts. Dat is afhankelijk van welke kant ze op gaan.
Heb je geen aanwijzingen nodig, dan kan je rustig om je heen kijken. Vaak heb je dan meer oog voor details. Zoals voor dit gele goedje van slechts één bij twee centimeter. Het is heksenboter, een slijmzwam. Om het smakelijker te maken: dit wordt ook wel trollsmör of dog vomit slime genoemd.
Kortom: laat je niet afleiden door dergelijke namen als je aanwijzingen krijgt. En andersom: laat je niet door aanwijzingen afleiden, wanneer je maar beter zelf kijkt.
Hoe meer je leert, hoe meer je beseft hoe weinig we weten. In een bos zie je overal bomen om je heen. Staan ze dicht bijeen, dan groeien ze omhoog naar het licht. Staan ze vrij en krijgen ze alle ruimte, dan spreiden ze hun takken. Zo ver als ze maar kunnen reiken. Beuken en eiken zijn daar goed in. Zulke volgroeide bomen vinden we bijzonder mooi. Daarom geven we bomen in stadsparken volop de ruimte. Hoe verder afgezonderd, hoe beter ze tot hun recht komen. Denken wij.
Want die afgezonderde boom staat wel heel kwetsbaar en eenzaam te zijn. Het contact met zijn soortgenoten is verbroken. De geursporen waarmee zij communiceren, bereiken hem niet. Dus mist hij hun waarschuwing als er vraatzuchtige insecten aan komen. Ook ontbeert hij de belangrijke draadjes van zijn wortels naar die van zijn makkers. Terwijl hij tussen hen in veilig is. Zij kunnen hem helpen als hij ziek wordt en zelfs ondergronds voeden als hij honger krijgt. Bomen zijn sociale wezens. Ze kunnen voelen, ruiken en leren. Echt waar.
Lees Het verborgen leven van bomen van Peter Wohlleben en er gaat een wereld voor je open. Voor mij evenaart zijn kennis de wetenschap over het heelal. Ook dat is een wereld waar we nog nauwelijks iets van begrijpen. Maar alles is met alles verbonden. Geen boswandeling zal meer hetzelfde zijn. Tolkien was right.
Soms denk je dat je origineel bent en iets zelf bedenkt. Om vervolgens te ontdekken dat je daarmee niet de enige bent. Zo’n ervaring had ik na het logje De man van de rioolservice. Dit gaat onder meer over communicatie met een familiebedrijf. Aan de telefoon komt de zus, moeder, tante, echtgenote of vriendin van de rioolmeneer. Als uitsmijter herhaal ik dit riedeltje in de slotzin nog een keer. Prompt lees ik kort daarna een column van Eva Hoeke waarin zij exact datzelfde trucje uithaalt. Hoe kan dit?
We zijn vast beïnvloed door auteurs die iets vergelijkbaars hebben gedaan. Zo kunnen we ons ongemerkt ideeën van anderen toe-eigenen. Onlangs kwam een vriendin met een slim idee. Ik vond dit wel grappig, want zij laat zich zelden beïnvloeden. Terwijl ik ‘haar’ idee al twee weken geleden in een e-mail had voorgesteld. Aan haar.
Als vaste volger denk je hierboven wellicht iets nieuws te zien. Dit zijn volgroeide zwavelkoppen op een beukenstronk. Toch zijn precies deze paddenstoelen al eerder voorbij gekomen, in een andere vorm. Kijk maar eens naar de tweede foto in het Plog – Over zwammen gesproken.
Soms moet je meebewegen, van richting veranderen, een ander pad inslaan. Om te overleven of om het gezellig te houden. Zoals wanneer je iets afspreekt en achteraf blijkt dat de ander geen huiswerk heeft gedaan. Dan kan er zomaar drie kilometer bij komen, na een toch al lange wandeling. Gewoon omdat er zondags geen bussen rijden in Soestduinen. Gelukkig zijn mensen wendbaarder dan een tonderzwam. Die doet jaren over een ommezwaai.
