‘Hier waart het onbenoembare rond, dat primordiale van de Oude Wereld.’ En ‘Alomtegenwoordig zijn ze, de grote spirituele en existentiële vragen.’ Zinnen van Oliver Kerkdijk in de VPRO-gids over Vargtimmen van Ingmar Bergman.

Als klein meisje vroeg ik mij al af hoe het nu precies zat. Stel dat mijn vader en moeder niet verliefd op elkaar waren geworden. Dan was ik nooit geboren. Of zou ik dan toch geboren zijn als kind van een ander stel? Niet fysiek, maar mijn geest? Serendipity, toeval, geloof of spiritualiteit. Er is meer dan je kan zien, maar kan je het misschien wel waarnemen?

Hebben wij beelden en herinneringen uit een lang vervlogen tijd, overgeleverd door onze voorouders? Zijn het slechts oude fragmenten uit een film, of visioenen die een boek oproept? Uit onderzoek blijkt dat mensen trauma’s en andere ingrijpende gebeurtenissen uit hun eigen leven doorgeven aan hun kinderen. Tot minimaal de derde generatie nakomelingen is het mentale effect daarvan herkenbaar in gedrag. Hoe ver gaat dit werkelijk terug en wat blijft ervan over bij de nakomelingen?

Vroeger waren er veel dingen die mensen niet begrepen. Nu hebben wij voor bijna alles een verklaring. Kijk bijvoorbeeld naar de medische wetenschap of het effect van voedingsstoffen in ons eten. Angst door onwetendheid kan gedachten en beelden vervormen. Mensen hadden genoeg om bang voor te zijn. Honger, agressie, overstromingen, onweer, vuur, onverklaarbare ziekten en wilde dieren. Maar er waren ook fragiele wonderen, zoals nieuw leven.

Los van elkaar drongen twee mannen erop aan dat ik mijn spirituele kant zou erkennen. Hun denkwijzen zijn gebaseerd op religies uit Azië en theorie over coaching. Spiritualiteit en geloof kan je niet opleggen of aanleren. Ik heb weinig behoefte om er in detail over te praten. Dergelijke belevingen zijn puur intuïtief en persoonlijk.

In het dagelijks leven is het een kunst om trouw te blijven aan jezelf. Als je ermee om kan gaan, vormen geloof en spiritualiteit een enorme innerlijke kracht. Net als je intrinsieke capaciteiten. Een mooi, maar niet eenvoudig doel is dat ik hier volledig naar ga leven. Want dat leidt naar vrijheid in verbondenheid. Misschien dat die mannen dit zelf nog zochten.