You Tube, voor onderzoek en relaties

On 8 juli 20198 juli 2019 door Raam OpeninMuziek5 reacties

You Tube is als social medium een goudmijn voor onderzoek. Marketeers gebruiken het en trendwatchers ontwaren er nieuwe trends op. Dat ligt voor de hand. De mensen achter You Tube spitten zelf ook gegevens door. Zij weten als eerste wat ons, de wereldwijd ruim een miljard gebruikers, bezig houdt. Maar er is meer. Volgens mij werkt You Tube daarnaast uitstekend als kennismakingsplaats.

Wetenschappers en journalisten baseren hun bevindingen op data van You Tube. De mogelijkheden zijn bijna onbegrensd. Stel dat je wil kijken hoe straattaal tussen 2009-2018 binnen een bepaalde subcultuur is veranderd. Dan hoef je alleen te weten welke muziek bij die groep hoort. Je zoekt de populaire bands op, kijkt naar hun video’s en checkt de onderstaande reacties. Klik je op de profielfoto’s, dan ontdek je persoonlijke details. Bijvoorbeeld in foto’s. Ze onthullen het geslacht, de leeftijdscategorie, de taal en dergelijke van zo iemand. Op deze manier vind je antwoorden op You Tube.

Zelf verdwaal ik regelmatig hopeloos op You Tube. Dan beland ik zomaar in een leefwereld die ver van de mijne af ligt. De algoritmes van dit kanaal brengen mij bij mensen waar ik normaal nooit mee in contact kom. Neem nu Wayne V. Ik belandde bij Wayne thuis via The Raconteurs. Of eigenlijk via Jack White, want ik zocht naar Steady as she goes. (Een heerlijk nummer trouwens; ik draai het helemaal grijs.)

Afijn, toen de video was afgelopen, schoof You Tube Ball and biscuit van The White Stripes naar voren. Want ook in die band speelde Jack White. Het is van die luie, rauwe, Amerikaanse rockmuziek met zo’n vette, strakke gitaar erin. Je moet er voor in de stemming zijn. Of anders beschouwd: het kan een bepaalde stemming oproepen. Zo’n van: Sod off, ik doe mijn eigen ding.

Aangezien ik toch niks beters had te doen, scrolde ik door de reacties onder die video. En toen stuitte ik dus op Wayne. Vijf jaar geleden schreef hij dit: ‘This song makes you wanna strip down Naked, Oil up walk into work slap your Boss and kiss his Secretary and tell her you had better,.. steal a pen and walk out ..’

Kijk, zo’n reactie, in een bepaalde stemming, bij deze muziek … daar hou ik wel van. Dus dan word ik nieuwsgierig. Helemaal omdat er op zijn profielfoto zo’n soort auto staat als waar ik het eerder over had.

Ik heb op het icoontje van Wayne V geklikt. En nu weet ik bijna alles over hem. Wat zijn hobby’s zijn, van welke films en auto’s hij houdt, naar welke muziek hij luistert, wat ongeveer zijn leeftijd is, en of hij een romanticus is. Nou ja, ik heb absoluut niks aan die informatie, want hij is mijn type niet. Maar dat maakt weinig uit. Ik heb me weer een half uurtje vermaakt.

Een beetje rusteloos

On 19 juni 201920 juni 2019 door Raam OpeninMuziek1 reactie

Zoekend naar muziek die bij mijn stemming past, probeer ik uit alle macht ik de volgorde van de videoclips te veranderen die YouTube mij voorschotelt. Het is vooral ’s avonds laat een gewoonte geworden om via mijn laptop naar muziek te luisteren terwijl ik logjes typ. Als ik rond 23.00 uur nog aan een logje begin, is dat omdat ik niet naar bed wil. Dit heeft te maken met rusteloosheid. Of met niet moe genoeg zijn. Of met juist wel heel moe zijn, maar niet kunnen slapen. Bijvoorbeeld omdat mijn hoofd te vol zit met gebeurtenissen van de afgelopen dag.

Bij rusteloosheid grijp ik altijd terug op muziek. Ook midden in de nacht. Vandaag was het weer een gewone dag en juist dat maakt mij nu rusteloos. Als je maandenlang naar een belangrijk moment hebt toegeleefd, een moment waarvan je niet zeker wist of het wel komen zou, en dat moment is ineens geweest, dan val je in een gat. Spreekwoordelijk dan. Zo van: ‘Wat nu?’

Er zijn ook muzieknummers die vanzelf rusteloosheid opwekken. Cars van Gary Numan, bijvoorbeeld. Dat is onlosmakelijk verbonden met mijn eerste dag in de VS, in 1984, waar ik in Los Angeles aankwam. Een autostad bij uitstek. In die tijd was dat niet bepaald een veilige plek. Je kon maar beter in je auto blijven. De spanning van die eerste reis naar een land buiten Europa … zo welbekend van tv en toch vreemd. De verwachtingen, die dat nummer in mijn fantasie oproepen … Roadmovies.

Vandaag ga ik voor een ander oud nummer: Stupid Girl van Garbage. De melodie van dit lied roept evenzeer een verwachtingsvolle rusteloosheid bij mij op. De tekst doet er niet toe. Of toch?

Van de Volkskrant naar Trouw

On 5 juni 20195 juni 2019 door Raam OpeninPersoonlijk19 reacties

Sommige mensen wisselen na elk proefabonnement van krant. Ik niet. Ik ben zo’n hondstrouwe abonnee die jarenlang dezelfde houdt, namelijk de Volkskrant. Die is er bij mij met de paplepel ingegoten. Thuis hadden mijn ouders hem; het was een katholiek blad. Maar nu stap ik over. Voortaan lees ik Trouw.

De bezorger zal er vast aan moeten wennen, en ik evenzeer. Al ben ik eerder kortstondig ‘vreemd gegaan’. Zo experimenteerde ik jaren geleden met het Parool en met het Leidsch Dagblad. Ook in het buitenland had ik andere kranten. Tijdens mijn verblijf in Perth (WA) las ik de The West-Australian. En in Kenia kocht ik zaterdags The Daily Nation. Die laatste was veertien jaar geleden, dus zo lang heb ik geen andere krant meer gehad dan de Volkskrant.

Vanwaar die overstap? De Volkskrant speelt soms in op emoties, zodat ik denk: ‘Wat een schande!’ De volgende dag volgt er dan een artikel met nuancering. Ook laat de krant weleens een mening doorschemeren, terwijl ik objectiviteit wens. Verder zie ik herhaling. Columnisten hebben hun stokpaardjes en de nieuwskeuze is selectief. Waarschijnlijk geldt dat voor iedere krant, maar ik wil weer wat variatie en alternatief nieuws.

Daarbij bevat de Volkskrant uitgebreide rubrieken over kunst, mode, wonen, lifestyle, eten en literatuur. Die zijn vast boeiend voor Amsterdamse yuppen, maar minder afgestemd op mijn leefwijze, smaak en budget.

Waarom nu Trouw? Nou, gewoon. Een voormalige collega was positief over deze krant. Daarom kocht ik als proef een paar zaterdagedities. En wat bleek: Trouw straalt een zekere rust uit te midden van al het tumult. Het lijkt alsof deze krant nieuwsonderwerpen evenwichtiger belicht.

Of, zoals in de bevestiging staat:
‘Een krant die elke dag nieuws en achtergronden brengt, zonder sensatie. Die feiten en meningen scheidt en het nieuws op een constructieve manier brengt. Vanzelfsprekend besteden we veel aandacht aan religie, filosofie en duurzaamheid. We stellen vragen over belangrijke ontwikkelingen in het nieuws en zoeken ook naar de antwoorden. Op deze wijze hopen we u evenwichtig te kunnen informeren en te helpen bij uw meningsvorming.’

Afijn, ik ben dus naar de protestanten overgelopen. Het zal wel even wennen zijn.

De levenslessen van Loesje

On 24 mei 201925 mei 2019 door Raam OpeninReizen3 reacties

Wie kent ze niet: de teksten van Loesje op posters, stickers en scheurkalenders? Loesje kwam eind jaren tachtig in mijn leven. Overal doken haar posters op met levenslessen en gevatte doordenkers. Zelfs in Australië, waar een landgenoot mij in 1990 een doorgeefboek gaf vol wijsheden. Haar woorden zijn vast nog even geliefd bij backpackers, want toepasselijk zijn ze zeker. Het was in die tijd voor iedereen een raadsel wie Loesje was en waar ze vandaan kwam.

Vandaag was ik in Arnhem, haar thuisbasis. Ik wandelde langs de Utrechtseweg tussen Lombok en de Nederrijn in. Vanuit een ooghoek herkende ik de vormgeving van deze sticker. Hij zit op een lantaarnpaal. Ik nam er een foto van terwijl een vrouw met een pitbull mij gadesloeg. Zij werd nieuwsgierig en las de tekst ook. Even was er contact tussen ons. Dat is nu het Loesje-effect.

Ineens zie je het

On 3 mei 20195 juni 2019 door Raam OpeninFantasie2 reacties

Vriendin F en ik volgen het Marskramerpad over de Veluwe. ‘De natuur is zo mooi dit jaar.’, merkt zij op. Meestal ontgaat haar zoiets. Enkele jaren geleden ging ze vervroegd met pensioen. Nu ontstaat er langzaamaan meer ruimte in haar blikveld. ‘Vanmorgen viel mij ineens op dat ik de grote kerk kan zien vanaf de Singel bij mij om de hoek.’ Ze woont daar veertig jaar. Maar wie ben ik om hier wat van te zeggen?

Onlangs zat ik in de trein van Arnhem naar Zutphen. Het was zo’n coupé als waarin ik tien jaar lang heb geforensd tussen Leiden en Den Haag. In het spitsuur. Standaard zat de coupé bomvol. Maar ik weet nog dat die specifieke treinstellen voor het eerst werden ingezet, een jaar of vijftien geleden. De zittingen en rugleuningen bevielen mij wel.

In die trein van Arnhem naar Zutphen was het rustig. En ineens zag ik het. Dat gezichtje op de zijkant van de armleuning. Het lijkt wel zo’n hoofd als van de beelden op Paaseiland.

Woeste landjes

On 1 mei 20192 mei 2019 door Raam OpeninPlaatsen2 reacties

In Nederland hebben woeste landjes aantrekkingskracht. Woeste landjes zijn stukken grond waar niemand naar omkijkt. Verlaten en overwoekerde bedrijfsterreinen, bijvoorbeeld. Met een bordje ‘Verboden toegang’. Geen bewakingscamera die erop let. Half ingestorte panden, wachtend op toekomstplannen. De ruiten zijn ingegooid en het onkruid tiert welig door. Terreinen vol stilstand. Ontwikkelaars en gemeenteraden praten jarenlang.
Nu wordt alles anders. Jammer.

Verderop een weitje voor een dromedaris. Uit het circus ontsnapt? Een klein woonwagenkamp, een soort van autohandel en een sloperij. Niemands landjes. Iemand heeft zijn paarden in de uiterwaard gestald. Je vindt het allemaal langs de Nederrijn bij Arnhem. Ik hou er wel van.

Waarom het boeken lezen erbij inschiet

On 19 februari 201920 februari 2019 door Raam OpeninMaatschappelijke ontwikkelingen4 reacties

Petronella schrijft in haar reactie op een vorig log dat zij als werkende vrouw geen tijd en doorzettingsvermogen meer kan opbrengen voor de wat moeilijkere literatuur. Als student lukte haar dat wel. Zij vindt dat spijtig. Haar constatering past bij deze tijd, zo lijkt het. Jarenlang steeg het aantal verkochte boeken per jaar. Tot 2008, het begin van de crisis, toen ging de boekverkoop hard onderuit. Sinds 2015 kopen we weer meer, maar toch nog beduidend minder dan in 2008. Waardoor komt dat?

Jachtig bestaan
Een voor de hand liggende reden is ons jachtige bestaan. We doen steeds meer in een gelijkblijvende hoeveelheid tijd. Wereldwijd lopen voetgangers in steden nu sneller dan tien jaar geleden. Sociale media eisen onze aandacht op, naast werk, gezin en overige bezigheden. En we delen ons leven anders in. Mijn moeder wachtte na schooltijd haar kinderen op met een potje thee. Zij had alle tijd om een boek of de Libelle te lezen. Nu werken veel ouders buitenshuis en is het inkomen van beide partners nodig.

Rust zoeken
Toch willen veel mensen meer rust in hun leven. Ze zoeken naar een betere balans tussen verplichtingen en ontspanning, of naar ruimte voor bezinning. Zonder voldoende tijd en rust is het lastig om je te concentreren op de wat moeilijkere literatuur. En bij te veel of te lange onderbrekingen raak je de draad van een verhaal kwijt. Maar je krijgt juist inspiratie en je ontspant helemaal wanneer je kan wegdromen met een goed boek.

Mij lukt het ook bijna niet meer. Ik lees nog zelden een boek en dan vaak niet eens helemaal. Dat is opmerkelijk. Want ik heb de tijd en van oudsher ben ik een boekenveelvraat.

Efficiëntie en snelheid
Misschien heeft het met efficiëntie te maken. Willen we nu sneller tot de kern komen en liever een samenvatting lezen? Is dat een gevolg van het algemeen jachtiger wordende leven? Ook bij jongeren zie je iets dergelijks. Zij lezen minder, maar kijken vaker naar films en series. Daarin wordt een verhaal in geconcentreerde vorm en fraai visueel gepresenteerd. Een andere parallel met onze huidige leefstijl zie je in films. Let maar op de snelle afwisseling van scènes en de dynamiek in de beelden. Vergelijk dat eens met een film van vijftig jaar geleden. Zo’n film straalt een kalmte en traagheid uit, die jongeren nauwelijks nog kennen.

Verwend door overvloed
Zijn we te verwend geraakt? We worden via allerlei kanalen gebombardeerd met verhalen en informatie. Toen ik 33 jaar geleden mijn eerste reis naar Australië plande, waren er amper reisgidsen te vinden. De Leidse openbare bibliotheek had er niet één. Daarom benaderde ik het Australische verkeersbureau voor informatie. Ik ging op reis met slechts een paar losse plattegronden en bijeen gesprokkelde hotelnamen. Moet je nu eens kijken op internetfora en in de reisboekhandel. Alles is er in overvloed. Maar na drie fotoboeken, waarvan de een nog mooier is dan de ander, heb ik wel genoeg gezien. En al die reisblogs vormen een eindeloze herhaling van mijn vroegere ervaringen.

Verzadiging
Dus bespeur ik bij mezelf een soort verzadiging. Over interessante landen en onderwerpen heb ik ‘alles’ al gelezen. En verschijnt er iets nieuws, dan staat het wel samengevat op internet. Dit zal een leeftijdskwestie zijn. Aan de Leidse geschiedenis, Australië en de ontwikkelingssector heb ik elk zo’n tien jaar besteed. Maar een begin twintiger kan daar via (vak)literatuur nog veel over leren.

Geboeid worden
Zijn we minder snel geboeid? In die vraag zit voor mij de clou. Misschien is dit eveneens een leeftijdskwestie. Nog maar weinig boeken kunnen mij echt ‘pakken’. Als tiener kon ik de Bouquet reeks verslinden. Later volgden de betere romans en daarna kwam de wetenschappelijke literatuur. Door levenservaring ben ik nu te realistisch voor de Bouquet reeks. En een roman moet behoorlijk goed in elkaar steken. Anders ga ik mij storen aan de langdradige verhaallijn of de zinsopbouw. Bovendien moet een boek ergens over gáán.

Beschikbare tijd
Evengoed blijft het een kwestie van beschikbare tijd. Stel: je strandt in een stoffig woestijndorp en je moet twee dagen wachten tot de bus komt. Dan lees je uit verveling alles wat los en vast zit. Je begint zelfs tegen heug en meug aan een beduimeld achtergelaten boek. En omdat er toch niets valt te beleven, lees je door. Dan kan een aanvankelijk saai boek uiteindelijk heel boeiend blijken te zijn. Zoiets is mij herhaaldelijk overkomen. Bij de verplichte literatuurlijst op school werkt het net zo.

De belangrijkste reden waarom ik nauwelijks aan boeken lezen toekom, is omdat er al zo veel in de krant staat. En schrijven voor Raam Open slokt tijd op. 😉 Voor de logjes benut ik overigens wel mijn boekenkennis. Vaak is die kennis geïnternaliseerd en verstrengeld geraakt met persoonlijke ervaringen. Soms weet ik daarom niet meer wat de oorspronkelijke bron is. Maar het zegt wel wat over de invloed van een goed boek.