Een grensgeval

On door Raam OpeninReizen2 reacties

Een zakelijke afspraak combineer ik graag met uitstapjes in de omgeving. Na een bespreking in Zevenaar ging ik met het buurtbusje naar het verste oord in mijn onderzoeksgebied dat nog op mijn lijstje stond. Spijk. Tegen de grens met Duitsland. Zoiets vind ik nou leuk. Het buurtbusje reed door Elten heen, zodat ik werkelijk even in het buitenland kwam. Bericht op mijn telefoon: Welkom in Duitsland. Bord bij de grens: Auf Wiedersehen. En dat allemaal zonder paspoort. Je hoeft maar even de grens over te gaan en de huizen worden al anders. Op de terugweg reed ik in een Duitse trein. Het was net een vakantiedag, gewoon met een chipkaart van het OV. Een volgende keer stap ik in en rij ik helemaal naar Emmerich mee.

Dit is paal nummer 1 van het waterschap Rijn en IJssel. Een grensgeval bij het ‘begin’ van de Rijn.

Spreken in het openbaar

On door Raam OpeninLeven11 reacties

Vrijwel direct na de verschijning van mijn boek kreeg ik het eerste verzoek. Of ik een lezing wilde geven over mijn onderzoek. Dus voor een groep. Mijn indruk is, dat spreken in het openbaar er bij de jeugd van tegenwoordig met de paplepel ingegoten wordt. In mijn jeugd en binnen de kringen waarin ik ben opgegroeid, was dat niet het geval. Vagelijk herinner ik mij nog een spreekbeurt voor de vierde of vijfde klas lagere school.

Twintig jaar geleden belandde ik samen met enkele collega’s op het podium van een dorpsgebouw. Het was tijdens mijn eerste dienstreis in het buitenland. We waren in een afgelegen plaats op het platteland in het oosten van Oeganda. Om beurten moesten we onszelf voorstellen aan de toehoorders en iets vertellen over ons werkbezoek. In het kleine gebouwtje zaten de toegestroomde volwassenen op houten bankjes samengepropt. Buiten voor de open ramen stonden kleine kinderen zich te verdringen om maar niets te missen van het schouwspel. Het hoefde niet uitgebreid. Mijn collega’s gingen mij voor. Zo kon ik leren hoe zij hun verhaal samenstelden en wist ik wat mij te doen stond.

Een paar jaar later zat ik in een zaal vol hoogopgeleide mensen. Het was tijdens een congres in Nairobi. Iemand vroeg of de microfoon rond kon gaan, zodat alle aanwezigen zich konden voorstellen. Rij na rij kwam de microfoon langzaam naderbij, terwijl ik met bonkend hart zat te repeteren wat ik zeggen zou. Mijn naam, mijn functie en de organisatie waarvoor ik werk. Dat was alles wat ik hoefde te zeggen. Maar ik kreeg het er benauwd van en schrok alsnog toen mijn stem luid galmde door de zaal.

Als je een boek uitgeeft, moet je zorgen dat je daar aandacht voor krijgt. Lezingen geven schijnt goed te werken. Het zal mij geen enkele moeite kosten om een uur vol te praten als ik eenmaal op dreef ben. Maar voorlopig is lezingen geven nog een brug te ver. Vertelmomenten met rondetafelgesprekken voor kleine groepen liggen mij beter.

Toch had ik mijzelf tot doel gesteld om te werken aan de bekendheid van mijn boek. Daarom moest ik maar eens met een ultrakorte presentatie een beginnetje maken. Voor een publiek vol onbekenden, die ongetwijfeld ‘allemaal kenner’ waren. Maximaal twee minuten mocht het duren. Gelukkig maar.

Ik weet niet hoe het anderen, die op zulke momenten eveneens een beetje gespannen raken, vergaat. In mijn geval ben ik vooraf nooit zeker van het resultaat. Het is zelfs zo, dat ik op het moment suprême geen enkele controle meer over mijn woorden heb. Ze komen er gewoon uit, terwijl het almaar lichter wordt in mijn hoofd. Op het duizelige af, bedoel ik.

Dus heb ik eerst aan de spreekstalmeester gevraagd wat de gang van zaken was. Als ik een praatje wilde houden, hoefde ik het maar te zeggen. Dan zou hij mij twee minuten de tijd geven. Het was pauze, dus mocht ik er nog even over nadenken. Dat deed ik buiten. Ik had mij tas gepakt en mijn jas weer aangetrokken. Ik liep zelfs al twintig meter weg van dat alles en van die stampensvolle zaal.

Toen heb ik de stoute schoenen aangetrokken, mij omgedraaid en twee minuten spreektijd gevraagd. Om 18:30 uur begon mijn alloceerde tijdslot. Iemand met een hele vlotte babbel was voor mij aan de beurt. Het zal dan vast weer tegenvallen, dacht ik, als ik eenmaal aan het woord ben. Toen kreeg ik de microfoon in handen gedrukt.

Het ging wel goed, geloof ik, want na afloop stond er een kring met belangstellenden om mij heen.

Gelukkig was ik compleet vergeten dat alles werd gefilmd en dat mijn praatje straks voor eeuwig op internet staat. Kan ik ook eens rustig terugkijken wat ik nu eigenlijk allemaal heb gezegd en gedaan.

Bijdruk stress

On door Raam OpeninWerken13 reacties

Sinds mijn eerste publicatie is verschenen, verkeer ik bijna continu in een mentale staat waar ik moeilijk uit kom. De beste omschrijving is dat ik voortdurend ‘aan sta’. Net zoals een echte ondernemer dus. In mijn hoofd en in praktijk ben ik steeds bezig. Als er bestellingen komen, is er werk aan de winkel. Komt er eens twee dagen lang geen bestelling binnen, dan neemt direct de onrust toe. Dan overheerst het gevoel dat ik iets moet dóen. Stilstand is achteruitgang. Ondernemerschap is permanent in beweging blijven, anders stagneert de boel. Vermoeiend hoor.

Bij het volgende boek zal het in mijn hoofd vast wat rustiger zijn. Zodra dat verschijnt, heb ik intussen wel geleerd hoe het allemaal werkt. Nu echter, ben ik volop aan het pionieren. Ik heb geen voorbeeld uit eigen verleden. Daarom handel ik voornamelijk maar gewoon naar eigen goeddunken. Ook als het gaat om ingewikkelde keuzes.

Want stel, je geeft een boek uit. Dan moet je voor de eerste oplage inschatten hoe veel je er naar verwachting verkoopt. Maar waarop baseer je dat? Als je met een man gaat praten, zal hij waarschijnlijk zeggen: ‘Bestel er gelijk maar een stuk of 2.000.’ Leg je hetzelfde vraagstuk voor aan een vrouw, dan oppert zij waarschijnlijk een veel lager aantal.

In mijn omgeving heb ik overigens toch een paar voorbeelden. In beide gevallen zijn het vrouwen die een boek over hun vader of hun opa geschreven hebben. De ene schrijfster vond het mooi dat zij haar oplage van 165 stuks goed kwijtraakte. De ander ging te raden bij … jawel, een man. En zij heeft twee jaar later nog dozen vol onder de trap staan.

Zelf hou ik het bij zeer bescheiden aantallen. Ik kan het mij gewoon niet permitteren om met boeken te blijven zitten. Bovendien heb ik bij de sluiting van mijn eerste eenpersoonszaak een uiterst concrete les geleerd. Want ook bij mij onder de trap staan twee grote plastic opbergboxen met oude voorraad.

Onlangs stond ik voor de keuze: ga ik nu bijbestellen of niet? Mijn vaste leverancier had een leuke korting in de aanbieding, met een harde deadline. Inmiddels weet ik dat er veel belangstelling is na elk artikel dat in een krant verschijnt. Maar ik heb ook gezien dat het ruim een week daarna aanmerkelijk rustiger wordt. Toevallig zat ik net in een verkoopdip voordat die deadline verliep.

Dus stond ik voor een moeilijke keuze. Ga ik nu bijbestellen en die korting pakken, met het risico dat ik straks met een restpartij zit? Of laat ik die korting lopen, met het risico dat ik straks boeken te kort kom en veel duurder uit ben? Wanneer bepaal je trouwens dat een boek is uitverkocht? Ik bedoel: definitief? Je kan een boek tenslotte altijd laten bijdrukken. Maar hoe veel dan?

Ik heb de gok genomen en een vierde bescheiden oplage laten komen. Dit betekent dat ik in mijn ondernemersrol moet zorgen voor de nodige reuring, zodat ik daarna weer rust krijg in mijn hoofd. Juist dat is hard nodig, want ik moet mij in mijn schrijversrol kunnen concentreren op het schrijfproces van het volgende deel. Zucht.

De magische grens overschreden

On door Raam OpeninGeld, Reizen, Werken2 reacties

Vandaag gebeurde het, daar waar ik in de voetsporen van mijn voorouders liep. Met mijn splinternieuwe boodschappentrolley op sleeptouw, voelde ik het ware marskramerbloed stromen door mijn aderen.

Het gebeurde in Zevenaar waar ik was voor:

  1. Met een vriendin gezellig koffie drinken.
  2. Boeken afleveren bij een winkel.
  3. Een ontmoeting met een directrice.
  4. En daarna nog iemand spreken over evenementen.

Ik had de broches bij me. Samples van een partij die ik tien jaar lang bewaard heb. Ik moest ze even uit het boodschappenwagentje halen en legde ze op tafel. Die vriendin pakte er eentje op en onmiddellijk zag ik het effect weer dat het zijdezachte fluweel teweegbrengt. Even later gebeurde er iets vergelijkbaars.

Een handelsreiziger ben ik. Boeken en broches, hoe klinkt dat?

Vandaag heb ik een magische grens overschreden in de administratie.

Wanneer je een boek uitgeeft

On door Raam OpeninWerken3 reacties

Dit is toch wel een van de meest enerverende weken sinds tijden geweest. Er komt nogal wat op je af wanneer je een boek in eigen beheer uitgeeft. Ik heb onder meer een interview en een heuse fotoschoot achter de rug. Met een beetje geluk geeft de extra publiciteit mijn onderzoeksproject een steuntje in de rug. Het scheelt dat ik over de nodige vakkennis beschik. Dankzij de kronkels in mijn loopbaan kan ik heel veel zelf uitvoeren zonder dat dit meteen een vermogen kost.

Wat die kronkels uit mijn carrière betreft, zal ik wat taken op een rijtje zetten.

  1. Onderzoek verrichten. Check. Ik ben al sinds 1995 kind aan huis in menig archief en in hun cryptisch opgestelde inventarissen weet ik de weg.
  2. Schrijven. Hm. Oké, Raam Open is geen schoolvoorbeeld, maar oefening baart kunst, zullen we maar zeggen. Ik heb professioneel ervaring met het schrijven van werk- en proceshandleidingen. Dus.
  3. Vormgeven en redigeren. Check. Heb ik jarenlang gedaan. Bijkomend voordeel: mijn werkgever was een dochteronderneming van een gerenommeerde en commercieel succesvolle uitgeverij. In no time heb ik gemerkt dat het in bepaalde kringen deuren opent zodra ik vertel dat ik bij een uitgeverij heb gewerkt. Dan neemt men een in eigen beheer uitgegeven boek sneller serieus.
  4. Plannen en organiseren. Check. Als je een boek uitgeeft, moet je planmatig denken voor de logistiek en de marketing. Er moeten bijvoorbeeld voldoende boeken op voorraad zijn, zodra er een artikel over je boek in de krant verschijnt.
  5. Marketing en marktkennis. Check. Ik weet waar mijn doelgroepen zitten. Ik ken hun wensen en weet hoe ik deze mensen kan bereiken.
    De weg daarnaartoe kent nog wel een paar uitdagingen. Zo heb ik andere mensen nodig om een groter bereik te krijgen. Dan scheelt het als tussenpersonen merken dat je hun taal spreekt. Zo kon ik tegen de journaliste zeggen dat ik een opleiding praktische journalistiek heb gedaan. Zij vond mijn persberichten goed, zo bleek. En een goed persbericht scheelt haar een hoop werk.
  6. Prijsbepaling. Kijk, hier komt mijn senioriteit om de hoek kijken. Want ik weet nu wat ik te bieden heb en welke waarde mijn product heeft. Mijn boek heeft een bij het Commissariaat van de Media vastgelegde prijs.
  7. Verkoop. Grappig hoe dit werkt. Bij mijn eerste bedrijf had ik er enorm moeite mee om voor koude acquisitie bij winkels langs te gaan en een harde prijsonderhandeling aan te gaan. Het was totaal niet mijn wereld.
    Bij mijn tweede bedrijf speelde onder meer de onzekerheid van het impostor syndrome een rol.
    Nu is alles anders en heb ik nergens last van. Want ik verkoop mijn eigen product, waar ik alles van af weet. Bovendien heb ik iets origineels gedaan. Maar veel belangrijker: met wat ik bied, voorzie ik in een overduidelijke vraag.
  8. Avontuurlijkheid. Verkoopactiviteiten zijn nu leuk. Sterker, het aan de man brengen van mijn product is een waar avontuur. Een route die naar allerlei boeiende ervaringen en ontmoetingen leidt. Daarbij behoud ik mijn volledige vrijheid. Met deze insteek wordt zelfs een fotoshoot leuk.
  9. Administratie. Ook zoiets. Zeg je dat je bij een accountantskantoor hebt gewerkt, dan heb je meteen een reputatie van degelijkheid. Bijkomend voordeel: ik doe die administratie zelf. Zo heb ik gelijk een goed financieel overzicht.
  10. Nieuwsgierigheid. Ja, dat is in dit geval wel mijn grootste kwaliteit. Het begin van alles, het midden en het eind.

Maar goed, ik ben dus benieuwd wat er volgende week in drie kranten verschijnt.

Nog heel even geduld, en dan …

On door Raam OpeninLeven, Plezier, Reizen, Werken4 reacties

Dit zijn de laatste dagen voordat het grote moment daar is. Dit zijn de laatste dagen waarin ik in onwetendheid verkeer. Over hoe het gaat lopen en hoe mijn werk ontvangen wordt. Want dit zijn de aller, allerlaatste dagen voordat de stapel boeken binnenkomt en ik de verhalen uit mijn onderzoek aan de wereld presenteer.

Zo heb ik mij heel lang niet meer gevoeld. Deze situatie is vergelijkbaar met de verwachtingsvolle spanning wanneer je in het eerste vliegtuig stapt met een one way ticket in je hand en op wereldreis gaat. Ik ken dat.

Hoe goed je de routes ook uitstippelt en hoe veel plannen je ook maakt, je weet uiteindelijk toch nooit hoe het loopt.

Anderen zouden het nieuws allang van de daken hebben geschreeuwd en op alle sociale media berichten hebben rondgestrooid. Ik niet. Ik wilde eerst zeker weten dat het werk af kwam en dat het resultaat er mag zijn.

Want misschien komt er beetje reuring en wervelt er straks een klein stofwolkje op, waarna de rust weer terugkeert.

Maar evengoed kan datgene gebeuren wat ik al vanaf dag één heb vermoed. Namelijk dat ik echt een bijzonder verhaal te pakken heb en dat ik iets ga presenteren wat later als een standaardwerk wordt beschouwd.

Tot die tijd verkeer ik in het ongewisse.

Nu is alles nog rustig.

Misschien zal ik later terugdenken aan dit moment.

Als een bejaarde op het bankje bij het oude kerkje

On door Raam OpeninPersoonlijk6 reacties
Op het bankje bij het oude kerkje

Sinds 8:30 uur op 1 januari 2023 leef ik met een (voorlopig?) nieuwe realiteit. Links een oog met een ribbel in het monoculair blikveld. (Zo heet dat.) Rechts een oog met troebel glasvocht als inhoud. Concreet betekent dit links een stukje scherp zicht met lachspiegeleffect en een gedeeltelijke vervaging. En rechts een aquarium waarin een zwarte stofwolk rondzweeft, waarachter nog vagelijk iets scherp te zien is.

Sinds 1 januari moet ik zo veel mogelijk rechtop slapen. Nu heb ik best wat ervaring met nachtbraken in vliegtuigstoelen, dus weet ik dat anderen overal en onder alle omstandigheden als een roosje kunnen slapen. Maar al ben ik compleet gesloopt, mij is het nog nooit gelukt om zittend te slapen. Daarom boots ik de zithouding na met drie kussens en een hoek van 45 graden. Na vijf nachten is het zicht nog altijd even troebel als met nieuwjaar.

Plotselinge slechtziendheid doet wat met je hersenen. Zo moet mijn linkeroog ineens weer het voortouw nemen, terwijl dat sinds de laatste operatie altijd maar een beetje achter het rechteroog aan hobbelde. Hoe de aansturing en beeldverwerking precies samenhangen met mijn linker- en mijn rechter hersenhelften, weet ik niet. Misschien lopen de verbindingen wel kruislings of diagonaal. Feit is dat ik het nu bijna voelen kraken in mijn hoofd. Nou ja, spreekwoordelijk dan. Het is voor mijn hersenen kennelijk nogal inspannend allemaal.

Slechtziendheid in combinatie met slapeloosheid doet wat met je hoofd en je lichaam. Lichamelijk voelt het alsof ik ziek ben, terwijl ik dat niet ben. Wel ben ik er een beetje moe van.

Slechtziendheid doet ook veel met je dagelijkse dagindeling, zeker als je normaal gesproken 14 van de 16 wakkere uren leest. Lezen kan alleen nog met extra grote letters op het scherm. Voor tijdschriften en mijn mobiele telefoon gebruik ik een vergrootglas dat van oma zaliger is geweest. Per dagdeel heb ik de verdraagbare leestijd weer tot 1,5 uur opgerekt. Langer gaat nog niet, want dan word ik draaierig en misselijk. Deze maand had ik een boekpublicatie gepland.

Als je niet kunt lezen of schrijven, wat doe je dan met je leven? Hier loop ik nu dus tegenaan. Zo zie je maar dat slechtziendheid tot existentiële vragen kan leiden.

Ik loop trouwens als een bejaarde. Vandaag ben ik maar op het bankje bij het oude kerkje gaan zitten. Dat leek mij wel toepasselijk en geheel in stijl. Om de paar minuten kwamen er wandelaars en dagjesmensen voorbij. Normaal gesproken hoor ik daar ook bij.