Categorie: Geld

Top 5 redenen voor spijt

On door Raam OpeninGeld, Leven4 reacties

Waarvan denk je dat stervenden het meeste spijt hebben wanneer ze terugkijken op hun leven? Dit is wat palliatieve-zorgverleenster Bronnie Ware ontdekte:

  1. Ik wou dat ik de moed had gehad om trouw aan mezelf te leven; dus niet het leven had geleid dat anderen van mij verwachtten.
  2. Ik wou dat ik niet zo veel/zo hard had gewerkt.
  3. Ik wou dat ik de moed had gehad om mijn gevoelens uit te drukken.
  4. Ik wou dat ik in contact was gebleven met mijn vrienden.
  5. Ik wou dat ik mezelf had toegestaan om blijer te zijn.

Zie haar boek The Top Five Regrets of the Dying. Een verwijzing hiernaar vond ik op het lezenswaardige Financieel Onafhankelijk Blog. Al vraag ik mij wel af in hoeverre de schrijver oog heeft voor people en planet naast profit.

Mijn eigen financiële onafhankelijkheid is een stuk dichterbij gekomen sinds ik Prepensioen dankzij koopwoning schreef. Vandaag was dan ook een mooie wandeldag.

Werkloze 50-plusser in armoedeval

On door Raam OpeninGeld, Werken4 reacties

‘Pechtold, je moet een kopschot hebben.’, schrijft Johnny R. (51) op Facebook. ‘Waarom deed u dat nou?’, vraagt de rechter in Leeuwarden aan de verdachte. ‘Ik was net voor honderd procent afgekeurd en was mijn baan kwijt. Dan reageer je zo.’, las ik gisteren in de Volkskrant. Johnny is vader en moest onlangs zijn huis verkopen. Zijn gezin heeft nu een schuld van 51 duizend euro.

In de knel
Zoals Johnny zitten veel meer vijftigers in de knel. Deze mensen hebben decennialang gewerkt, voor hun gezin gezorgd en hun huis (grotendeels) afbetaald. Nu zitten ze thuis en is de arbeidsmarkt sterk veranderd. Ze komen moeilijk aan de slag, zelfs als de economie aantrekt. Intussen gaan ze er financieel hard op achteruit. Snel omschakelen valt niet mee en sommigen verliezen grip op hun situatie. Schuldgevoel en schaamte verergeren dat alleen maar.

Niet worden gezien
Zelfs wanneer je anderen vertelt over je situatie, word je regelmatig niet gezien of gehoord. Dat merk ik al maanden. Mensen zonder inkomen in Nederland? Dat bestaat niet. En heb je eigenlijk wel genoeg uitzendbureaus benaderd? Of ze gaan zich ineens druk maken over hun eigen 30% lagere uitkering. Die doorloopt tot hun pensioen. Terwijl ik er 100% op achteruit ben gegaan en pas over veertien jaar AOW krijg. Althans, dat hoop ik maar.

Het halve verhaal
Onlangs schoot ik, net als Johnny R, wat politici aan. Op mijn manier dan. Want het UWV kwam met jubelnieuws in een half verhaal. ‘Het totaal aantal WW-uitkeringen aan 50-plussers is gedaald tot net iets boven de 200.000.’ (stand eind oktober). Dat schrijft deze instantie op 29 november 2016 in haar persbericht Daling 50-plussers in de WW zet door. Die tekst is klakkeloos overgenomen door onder meer de Volkskrant, Nu.nl, Gemeente.nu, Divosa en ons lokale sufferdje.

Het hele verhaal
Kennelijk zijn journalisten een gouden regel uit hun vakgebied vergeten. Ik heb er even de Rapportage WW 50plus, oktober 2016 bij gehaald. Daarin schrijft hetzelfde UWV dit: WW-uitkeringen beëindigd in oktober 2016: 12.282. Waarvan wegens het bereiken van de maximale uitkeringsduur: 4.268. Van januari tot/met oktober 2016 beëindigde uitkeringen van 50-plussers wegens maximale uitkeringsduur: 44.586. Hebben deze mensen later alsnog werk gevonden? Zitten ze nu in de bijstand? Worden ze financieel onderhouden door hun partner? Of hebben ze geen baan én geen inkomen? Ik ben namelijk een van die 44.586 mensen.

Aantallen
Na mijn ingezonden reactie met bovenstaande cijfers, volgt daarvan in de Volkskrant geen publicatie. Aangezien ik toch alle tijd heb, bel ik zelf met de statisticus van het CBS en met de communicatiespecialist van het UWV. Het blijkt dat niemand goed zicht heeft op die 44.586 mensen. Cijfers van het CBS geven aan dat tussen 2001 – 2014 zo’n 9.000 tot 14.000 mensen zonder inkomen in Nederland leefden. Dit is gebaseerd op belastinggegevens. Dus illegalen en dergelijke ontbreken. Momenteel zoeken ruim een miljoen mensen actief naar werk, volgens de meneer van het UWV. Denk aan mensen met WW of bijstand, herintreders en degenen die een andere baan met meer uren zoeken.

‘Volgens het Centraal Planbureau is de kans dat een 55-plusser vanuit een WW-uitkering weer aan het werk komt 10 procent. Voor een 60-plusser is dat nog maar 3 procent.’ NRC juni 2016. Deze week alleen ontving ik al zes afwijzingen.

Aandacht
Kennelijk namen een raad en een inspectie eerder wel de moeite om over mijn groep te schrijven. Dat werd opgepakt door het Nederlands Dagblad en Hart van Nederland:

15.000 Nederlanders zonder inkomen
Gepubliceerd: 1 mei 2012 om 06:52 Update: 23 januari 2015 om 15:29
‘Naar schatting zo’n 15.000 mensen hebben jaarlijks structureel geen inkomen nadat ze zijn afgehaakt bij een bijstandsaanvraag. Daarmee opent het Nederlands Dagblad. Het is nauwelijks bekend hoe zij overleven, omdat gemeenten verzuimen onderzoek te doen naar deze groep. De Raad voor Werk en Inkomen [inmiddels opgeheven] en de voormalige Inspectie Werk en Inkomen hebben meerdere malen geadviseerd dat wel te doen. In 2008 en 2009 concludeerden beide organisaties dat maar liefst 30 procent van alle afhakers een jaar na dato nog steeds zonder enige vorm van inkomen zit. Ze leven van geld van anderen, spaargeld of werken zwart.’

Politieke partijen
Vorige week heb ik hiervoor bij zeven politieke partijen aandacht gevraagd. 50PLUS, VVD, PvdA, CDA, D66, ChristenUnie en GroenLinks zijn benaderd. Tot nu toe heeft alleen 50PLUS inhoudelijk gereageerd. Ik zeg het alvast: de kans is groot dat de overige partijen mijn stem in maart kunnen vergeten als er geen fatsoenlijk antwoord komt. Dan maar een irrationele keuze. Dat komt er nu van als je mensen niet wil horen en ze compleet negeert.

Eigen huis eerst
Ik zou niet graag met Johnny en zijn schulden willen ruilen. Bij hem vergeleken sta ik er nog redelijk voor. Maar het steekt mij enorm dat 50-plussers die al decennialang hebben gewerkt, hun huis moeten ‘opeten’ om bijstand te krijgen. Even voor de goede orde: een huurwoning kost al gauw € 700 per maand. Zolang ik in mijn huis kan blijven, bespaar ik de samenleving een flinke som aan huursubsidie. En ik claim geen woning in de sociale sector. Bovendien blijven mijn vaste lasten dankzij dat afbetaalde huis nog enigszins behapbaar. We moeten in Nederland toch zelfredzaam zijn?

Oproep
Ik zoek contact met 50-plussers die in precies dezelfde situatie zitten. Dus:

  • 50-plusser met een eigen woning die al tijden werk zoekt en die
  • sinds de afloop van een contract of uitkering geen enkel inkomen heeft,
  • met spaargeld of beleggingsopbrengsten de tijd tot de pensioengerechtigde leeftijd niet kan overbruggen,
  • op termijn de eigen woning moet verkopen om voor bijstand in aanmerking te komen, én
  • alleenstaand is, of stellen waarvan beide partners geen inkomen hebben.

Onvoorwaardelijk basisinkomen – het 11de voordeel

On door Raam OpeninGeld6 reacties

Vorige maand zette ik tien voordelen van het onvoorwaardelijke basisinkomen op een rij. Vandaag voeg ik daar een elfde voordeel aan toe. Dat zit zo. Onlangs woonde ik een bespreking bij van deze gegarandeerde inkomensvoorziening voor iedereen. Een persoon bleek nauwelijks open te staan voor de voordelen. Ze kwam met het ene na het andere tegenargument. Alles in haar was afhoudend: haar gezichtsuitdrukking, haar houding, haar woorden, het constante in twijfel trekken van wat anderen zeiden.

Ik vond haar reacties wel interessant, want ik ben een groot voorstander. Hoe meer je weet over de beweegredenen van de ‘tegenstander’, hoe beter je daarop kan inspelen. Meerdere werkzoekenden hebben al aanvaringen met haar gehad. Ze gedraagt zich steevast dominant. Maar aanvaringen beschouw ik als een kans om de onderste steen boven te krijgen. Iets wat anders verborgen blijft. En botsingen zijn soms nodig om iets te forceren, om vervolgens iets te kunnen bereiken. Bijvoorbeeld wanneer een diplomatieke aanpak afketst.

Uiteindelijk kwam het hoge woord er uit. Want deze zelf ook werkloze mevrouw, die als manager altijd overal de dienst had uitgemaakt, kan niet tegen het verlies van controle. Controle over anderen. Dus wenst zij evenmin dat mensen een basisinkomen krijgen, zonder dat zij daarover verantwoording moeten afleggen.

Dit brengt mij op het elfde voordeel van een onvoorwaardelijk basisinkomen. Want zijn Trump-stemmers niet vooral degenen die controle hebben verloren? Of de controle over hun verworvenheden vrezen te verliezen? Of hun controle over anderen koste wat het kost willen vasthouden? Zodra de hele bevolking een onvoorwaardelijk basisinkomen ontvangt, staan mensen als Trump voortaan machteloos.

Onvoorwaardelijk basisinkomen

On door Raam OpeninGeld, Politiek16 reacties

Op maandagochtend maak ik een inspirerende wandeling met iemand van het netwerk voor werkzoekenden. We pauzeren in de mist op het terras van de Westerbouwing wanneer onder de opstijgende wolkenflarden ineens een zonovergoten rivierlandschap verschijnt. Dan denk je echt: wat is nu eigenlijk het probleem? Thuis wacht een e-mail over een petitie voor het basisinkomen. Om diverse redenen ben ik daar voorstander van.

Over de hoogte van het bedrag, de wijze van financiering en de minimaal benodigde criteria valt nog best wat te zeggen. Denk aan maandelijks circa € 1.200 voor iedere Nederlandse staatsburger boven de 18 jaar. Dan zie ik deze voordelen van een onvoorwaardelijk basisinkomen:

  1. De WW, WAO, AOW, ziektewet, bijstand, studiefinanciering en veel aanvullende randvoorzieningen worden overbodig. Dat scheelt een enorme administratieve rompslomp voor de overheid. En het bespaart uitkeringsgerechtigden betutteling, frustratie en ergernis. Een deel van de aan stress gerelateerde zorgkosten valt weg. Premies voor ziektekostenverzekeringen kunnen omlaag. Een deel van de landbouwsubsidies kan worden afgebouwd.
  2. Alle huisvrouwen/-mannen, vrijwilligers en mantelzorgers worden automatisch betaald. Dat is erkenning en waardering voor hun sociale en maatschappelijke werk. Een deel van de kosten voor kinderopvang kan vervallen. Mensen krijgen meer tijd voor vrijwilligerswerk, de zorg voor kinderen en voor elkaar. Er ontstaat meer ruimte voor sport, cultuur en natuurbeheer. Dat levert ook financieel winst op. Het mooiste werk is in ons land vaak onbetaald.
  3. Je kan gewoon blijven werken en daarmee extra geld verdienen. Leuk voor degenen die van luxe houden, dure hobby’s hebben of ambitieus en competitief zijn.
    (Uit onderzoek blijkt dat mensen die twintig jaarlijkse cheques van USD 25.000 in een loterij winnen, meer sparen en iets minder gaan werken. De meesten blijven aan de slag. Bron: Guido Imbens, de Volkskrant 10 oktober 2016.)
  4. Met een basisinkomen heb je minder zorgen. Ontspannen mensen hebben de mentale ruimte om echt innovatieve ideeën te ontwikkelen voor de toekomst van de arbeidsmarkt. Daar is nu een grote behoefte aan.
  5. Je kan stoppen met werken wanneer je dat zelf wilt, want de AOW-leeftijd is voortaan onbelangrijk. De ‘concurrentie’ tussen generaties op de arbeidsmarkt neemt af. Voor mij zou dat een opluchting zijn. Ondanks mijn vier beroepen vind ik trouwens moeilijk werk. Dit komt mede door automatisering, overheveling van werk naar het buitenland en structurele bezuinigingen. Veel functies werden complexer en de omstandigheden zijn nu hectischer. Een deel van de bevolking kan dat gewoon niet (meer) aan.
  6. Je kan een voltijdsstudie voor een kansrijk beroep volgen wanneer je al vijftig bent en je zo omscholen. Daarna ben je weer beter inzetbaar op de arbeidsmarkt.
  7. Mensen die nu geen of nauwelijks inkomen hebben en zwaar interen op hun vermogen, krijgen een vangnet. Ze vallen nu tussen de wal en het schip.
  8. Als je een bescheiden inkomen gewend bent, hoef je bij tegenslag (langdurige ziekte, werkloosheid, faillissement) minder snel je huis te verkopen.
    Anderzijds kan een basisinkomen mensen makkelijker aan een hypotheek helpen. Dat is weer gunstig voor de huizenmarkt en aanverwante sectoren.
  9. Vermoedelijk neemt criminaliteit af. (In verschillende voorstellen krijgen gevangenen overigens geen basisinkomen.) Dit leidt tot een veiliger gevoel.
  10. En misschien wel het grootste voordeel (van basisinkomen2018.nl): Het monopolie van betaalde arbeid als zou het de hoogste vorm van zingeving zijn, zal verminderen. (Hear, hear!)

GroenLinks wil in onze gemeente een basisinkomen experiment uitvoeren met mensen in de bijstand. Na wat heen en weer ge-e-mail leer ik dat bijstandsgerechtigden voor de lokale politiek extra interessant zijn. Daar baal ik van, want zo gaat die partij op verkeerde wijze met het plan aan de haal. Het onvoorwaardelijk basisinkomen is bedoeld voor iedereen. Dus ook voor mensen met een parttime baan, voor een tweeverdiener en voor een miljonair. Met een beperkt gedefinieerde doelgroep krijg je onbetrouwbare resultaten en ondermijn je de steun van mensen die uitgesloten zijn. Daarom vind ik dat ze een dwarsdoorsnede van de Nederlandse bevolking moeten nemen.

Bij de petitie van GroenLinks ontbreken concrete cijfers voor de financiering. Maar op internet staan berekeningen voor een landelijk basisinkomen. De een wil het geld halen bij banken en nutsbedrijven. De ander kijkt naar microbelasting van financiële transacties. Logischer is onder andere een samenvoeging van de budgetten voor alle sociale voorzieningen en verwachte besparingen. Dat zal echter niet genoeg zijn. (Een overzicht van diverse opties en berekeningen stond op basisinkomenvoordummies.nl.) Ik ben ervan overtuigd dat de financiering rond kan komen. Alleen al omdat de ECB een zinvolle(re) bestemming voor vers geperst geld nodig heeft.

Het initiatief van GroenLinks past in een beweging die ook elders in het land opduikt. Men wil eerst lokaal experimenteren en het basisinkomen vervolgens nationaal invoeren. In dat geval gaan onmiddellijk andere factoren meespelen. Zoals een internationaal aanzuigende werking.

Ik denk dat linkse partijen er goed aan doen om rechtse partijen al bij voorbaat de wind uit de zeilen te nemen. Dat kan door rechts te denken en passende voordelen klaar te hebben. Maar dan moet links de vaak terechte zorgen van rechts wel serieus nemen. Want zo’n proef is op termijn de kans om uiteindelijk wereldwijd bestaanszekerheid te bereiken.

Zonder inkomen geen extraatjes

On door Raam OpeninGeldEen reactie plaatsen

In Gratis geld voor bedrijven (de Volkskrant, 9 september 2016) vraagt Koen Haegens zich af of het beter is om alle burgers in de EU 3.000 euro te geven. Zoiets lijkt mij prima, naast investeringen in een toekomstbestendige economie. Nu riskeert de ECB met zijn monetaire beleid instabiliteit van financiële markten en vastgoed. Terwijl spaargeld en een eigen woning voor mij juist gelden als zekerheid. Kennelijk houdt niemand in politiek Den Haag zich bezig met Nederlanders zonder inkomen.

Ik sta nog ingeschreven bij het UWV. Dat stuurde onlangs een bericht over scholingsvouchers voor werkzoekenden t.w.v. € 1.000. Die zijn echter voorbehouden aan mensen met een uitkering of arbeidscontract, en zelfstandigen. Verder zijn er extra voorzieningen en activiteiten voor mensen in de bijstand. Maar zonder bijstand gaan die aan je neus voorbij.

Er zit een rare gedachtekronkel in. Wie weinig inkomen heeft, krijgt extra’s. Wie helemaal geen inkomen heeft en verplicht inteert op vermogen, krijgt niets. Een werkloze kan via de WW een uitkering krijgen van maximaal € 35.000 per jaar. Zo iemand komt ook in aanmerking voor een scholingsvoucher. Maar verdwijn je uit de kaartenbak van de WW en zoek je aantoonbaar naar werk, dan krijg je die voucher niet. ‘Da’s toch niet normaal?’, zou Bennie vast zeggen.

Ik wijt dit aan de onzichtbaarheid van mensen zonder inkomen. Pas bij de belastingaangifte in het volgende jaar wordt hun situatie helder. Middeling van inkomens lijkt de enige handreiking van de overheid als je noodgedwongen leeft van eigen vermogen.

Nee, écht geen uitkering

On door Raam OpeninGeld6 reacties

Na afloop van mijn WW-uitkering op 1 augustus volgt er geen andere uitkering. Dat is moeilijk te bevatten voor veel mensen. Ze reageren vol ongeloof en vertwijfeling. Dat dit kán in Nederland! Er is toch altijd een sociaal zekerheidsvangnet? Dus blijven ze mij op het hart drukken om vooral nog naar deze of gene regeling te kijken. En om navraag te doen, want ze hebben ergens gelezen dat er alternatieven zijn. Ook al heb ik herhaaldelijk en uitgebreid gezocht op relevante websites als Rijksoverheid.nl.

Feitelijk verstoren die goed bedoelende mensen telkens weer mijn gemoedsrust. De realiteit is dat ik net overal buiten val. En ja, zoiets bestaat in Nederland. Ook als je een arbeidsverleden via loondienst hebt van 35 jaar. Ook als je een klein eigen bedrijf hebt gehad. Ook als je altijd belasting hebt betaald. Ook als je boven de vijftig bent. En zéker wanneer je nooit schulden hebt gemaakt, je hypotheek hebt afbetaald en een appeltje voor de dorst hebt gespaard.

Vandaag heb ik na het zoveelste ‘advies’ het sociaal loket van de gemeente gebeld. Om er voorgoed van af te zijn. Een vriendelijke en begripvolle medewerkster stond mij te woord. Zij hoorde mijn verhaal aan en raadpleegde wel drie collega’s. Waarna zij alsnog ‘nee’ moest verkopen. Vermoedelijk zat zij er nog meer mee dan ik, want ik was er op voorbereid. Wat mij juist verwondert, is dat nog zoveel mensen anno 2016 onvoldoende beseffen wat er in Nederland gaande is.

Paradoxaal maakt ons socialezekerheidsstelsel mensen afhankelijk. Om te kunnen reizen, heb ik al vaker volledig van eigen geld geleefd. Misschien moet je het zelf hebben meegemaakt om te weten hoeveel vrijheid dat geeft. Al is het maar tijdelijk.

Wennen aan een lager budget

On door Raam OpeninGeld2 reacties

Sinds het einde van mijn vaste-banen-tijdperk ben ik gewend geraakt aan een lager budget. Vanaf 2009 liepen mijn inkomsten terug met zo’n 40%. Zoiets heeft invloed op je bestedingen. En gelukkig viel mij dat best mee. Voorheen ging ik drie tot vier keer per jaar op vakantie. Nu ben ik met een lang weekend Terschelling ook heel tevreden. Opvallend genoeg heeft juist een vriendin er moeite mee.

Wij leerden elkaar kennen in een periode waarin mijn salaris geleidelijk steeg. Er was een inkomensverschil tussen ons (zij manager, ik medewerker), maar qua vakanties gingen wij gelijk op. Lang weekend hardcore shoppen in Istanbul? Count me in. Weekje Dubai? Tuurlijk, ik wilde mee.

Als exponent van de Randstedelijke yuppen scene is het bij haar al jaren feest. Vaak ontbijt ze in een koffietent, waar een bakkie al gauw vier euro kost. Lunchpakketjes van huis neemt zij nooit mee. En zeker viermaal per week eet ze in een restaurant. Zoals heel veel collega’s en mensen in haar vriendenkring. Toch reisde zij ooit low budget.

Voorheen combineerden we menig etentje met museumbezoek, film of concert. Altijd leuk. Op zo’n avond gaf ik regelmatig honderd euro uit. Ik beperkte die uitjes met haar tot twee per maand, aangezien ik ook nog met anderen op stap ging. Dat was toch best bescheiden.

In de nasleep van de reorganisatie, jaren geleden alweer, veranderde er iets. De prestatiedruk, complexiteit en hectiek van beter betaalde functies gingen mij steeds meer tegenstaan. En de luxe hoefde ook steeds minder. Ik wilde zelfs niet meer naar Azië voor een vakantie. Toen ik dát ontdekte, dacht ik werkelijk dat ik depressief was. Liever dan haastig rondtoeren in een ver land, trok ik echter de natuur in voor een wandeling. Gewoon in Nederland. Ontspannen in alle rust en eenvoud.

Na herhaalde vergeefse pogingen om mij tot vakanties, salsalessen en uitstapjes te verleiden, is de boodschap nu doorgedrongen. Gelukkig wil zij ook wandelen. Daarin vinden we elkaar nog steeds terug. Maar dat ik vanwege een inkomen op bijstandsniveau daarna liever niet in een yuppentent eet, gaat er bij haar nauwelijks in.