Categorie: Economie

Archaïsch beleid

On door Raam OpeninEconomie, Politiek5 reacties

Als politicus of beleidsmaker wil je natuurlijk iets moois bereiken. Economische voorspoed en welvaart voor iedereen. Mensen de ruimte geven en een duurzame toekomst bieden. Bij grote meningsverschillen wordt weleens vergeten dat elke partij denkt goed bezig te zijn. Idealisten zijn prijzenswaardig. Ik heb alleen moeite met de mastodonten van deze tijd. Er schort iets aan de timing van hun beleid.

Denk aan zo’n bank, waarvan het bestuur maar blijft roepen: ‘Die hoge salarissen zijn echt nodig, hoor. Anders vertrekken onze beste mensen allemaal naar het buitenland.’ Triodos bewijst hun ongelijk.

Of neem het dichter bij huis: het Leidse Aalmarktproject. Jàren is erover gesteggeld door politici, het bedrijfsleven en bewoners. Nu het eindelijk wordt uitgevoerd, heeft ons veranderde koopgedrag het achterhaald. Hallo jongens, moeten we de zaak niet een beetje bijsturen? Of blijven we halsstarrig verder bouwen voor winkelleegstand?

Maar de klapper maakte Christine Lagarde van het IMF deze week. De groei van de wereldeconomie zal naar verwachting dit jaar op 3,5 procent uitkomen. ‘Dat is niet genoeg’, waarschuwt zij.

Meid, je meent het. Laten we nog snel wat oerbos omhakken en er lucifers van maken. Eens zien hoe lang het duurt voordat de volgende vluchtelingenstroom dan op gang komt.

Kloof bij Bukittinggi

Levensduur van computerapparatuur

On door Raam OpeninEconomieEen reactie plaatsen

De printer vraagt om een nieuwe kleurencartridge en de stofzuigerzakken zijn op. Niets bijzonders natuurlijk, maar mij bezorgt het een gevoel van ongemak. Apparaten zijn zo gemaakt dat ze niet al te lang meegaan, zelfs als je een goed merk koopt. Met als gevolg dat de bijpassende benodigdheden ook steeds korter in roulatie blijven.

Bijna nergens gaan ontwikkelingen zo snel als in de computerwereld. Kijk eens bij Media Markt. Daar liggen de voorverpakte laptops gewoon in de graaibak met aanbiedingen. Laptops! Ooit behandelden we onze computer met eerbied en ontzag. Nu is het een wegwerp- artikel geworden.

Mijn printer is acht jaar oud en stamt uit de tijd van mijn vorige laptop. Daar zat een oudere Windows-versie op. In verbinding met mijn huidige laptop wil het ding nog wel goed printen en kopietjes maken. Maar met scannen is hij gestopt. Dat kan ik nog ondervangen. Met een camera kan je tenslotte ook digitale foto’s van documenten maken.

Ik sta in de winkel voor een wand met een stuk of zeventig verschillende cartridges. De vertrouwde zwarte hebben ze wel, maar de kleurencartridge ontbreekt deze keer. Dus koop ik een cartridge met een ander nummer die volgens de verpakking evengoed in een HP PSC 1510 AiO past. Dat ‘AiO’ stond er eerst nooit bij, dus vraag ik de winkelbediende voor de zekerheid naar de betekenis. Hij raadpleegt een collega en het blijkt ‘All-in-One’ te zijn.

Maar de printer vertikt het, zegt ‘inktpatroon controleren’ en gaat ook nog eens ostentatief staan knipperen. Wat ik precies moet doen, vertelt ‘ie niet. Cartridge eruit halen en er opnieuw in stoppen helpt niet. De opdracht voor uitlijning verschijnt evenmin. Het boekje erbij gepakt. (Toen ik deze printer kocht, kreeg je nog een boekje met gebruiksaanwijzing.) Daarin staat een verwijzing naar de helpfunctie op de website. Alleen is na acht jaar is alles veranderd en de zoekfunctie leidt tot niets.

Nu moet ik dus met een aangebroken verpakking terug naar de winkel. Die winkel is eerder van naam gewisseld. Voorheen zat daar Dynabite. Ik ben er eens door een mannelijke winkelbediende zo hufterig bejegend dat ik bijna jankend de winkel verliet. Ik zwoer er nooit meer een voet binnen te zetten en stapte over naar MyCom.

De jongens bij MyCom waren ofwel van zichzelf al sympathiek of hadden gewoon geleerd om normaal met vrouwelijke klanten om te gaan. Jarenlang kwam ik daar trouw, want zij namen vragen serieus. Mijn huidige laptop, printer en cartridges heb ik daar gekocht. Vorig jaar zijn Dynabite en MyCom echter samen gegaan. In het pand van Dynabite zit nu MyCom met onervaren personeel van Dynabite. De bekende gezichten van MyCom ik zie er niet meer. Door dit soort veranderingen in het dagelijks leven, bekruipt mij soms een gevoel van vervreemding.

PS: Uiteindelijk heb ik via internet nieuwe software gedownload en mooi dat mijn printer nu weer scant. Alleen die cartridge moet ‘ie echt niet.

Geld lenen? Ja/Nee

On door Raam OpeninEconomie10 reacties

Volgens het NIBUD is het dweilen met de kraan open. Deze instelling probeert al jaren mensen bewust met geld om te laten gaan. Maar het wordt ons bijzonder makkelijk gemaakt om geld te lenen. Terwijl sparen steeds minder aantrekkelijk is en aflossen moeilijk gaat. Voeg daar de crisis aan toe en je krijgt een uitdijende groep mensen die financieel vastloopt.

Voor een deel heeft het met opvoeding te maken. Op de lagere school had ik een vriendin die enig kind was, te midden van een klas vol kinderen uit grote gezinnen. Haar ouders waren laagopgeleid en verdienden weinig. Maar zij wilden dat het hun dochter aan niets ontbrak. Elk seizoen kreeg zij een nieuwe garderobe. Terwijl mijn klasgenootjes de te klein geworden trui van hun oudere broer of zus droegen. Hun ouders hadden het meestal ook niet breed.

Toen die vriendin een eenvoudig baantje kreeg, vertelde haar moeder hoe ze met geld om moest gaan. Na de eerste werkweek zou het nog drie weken duren voordat zij haar salaris ontving. Maar ze gingen alvast samen naar een elektronicazaak. Daar kocht zij een zeer geavanceerde stereotoren op afbetaling, want zij wilde het apparaat direct hebben. De termijnen werden gespreid over tien maanden. Dat zij een veel hogere prijs betaalde, was van ondergeschikt belang. Zo is het met al haar grote aankopen gegaan.

Overigens had in 2009 25% van de mensen die schuldsanering aanvroegen, een bovenmodaal inkomen. Gedrag is bij geldproblemen vaak meer bepalend dan inkomen, volgens het NIBUD.

Ik ben opgevoed met de motto’s: ‘eerst sparen’ en ‘je kan je geld maar één keer uitgeven’. Het gevolg is maandenlange voorpret, wanneer je voor een vakantie spaart. En je kan direct een nieuwe wasmachine kopen zodra de oude stuk gaat. Een hypotheek vind ik acceptabel, omdat daar een duurzaam en waardevol goed tegenover staat. En iemand met een realistisch bedrijfsplan moet een startkapitaal kunnen krijgen. Maar lenen voor consumptiegoederen zou ik alleen in uiterste nood doen.

Intussen draait de samenleving op voor de kosten van uit de hand gelopen schulden. Ook in het groot. Want bedrijven willen meer verkopen, politici willen worden herkozen, de overheid mag zich er niet mee bemoeien, en de Eurozone moeten we absoluut bijeen- houden. Daar sta je dan als goedwillend burgertje.

Nu ben ik natuurlijk ook gewoon een product van mijn omgeving. Vandaar de vraag in de titel. Geld lenen? Ja/Nee. U zegt het maar.

Je geluk zoeken op Marktplaats

On door Raam OpeninEconomie4 reacties

Zouden er nog mensen zijn die nooit op Marktplaats.nl kijken? Ik vind het een prachtige vinding. Deze site voor handel in alle denkbare gebruikte goederen spreekt een breed publiek aan. En het is leuk om plaatjes te kijken. Je komt de vreemdste artikelen en interieurs tegen. Er staan ook nieuwe spullen op. Naast goederen, kan je er diensten en zelfs een huurhuis of een baan vinden. Overigens is Marktplaats door een idealist opgezet om de afvalberg te verkleinen.

Inmiddels heb ik voor honderden euro’s aan oude spullen verkocht via deze site. Je kan het zo gek niet bedenken. Een audiomeubel, ladekast, kapotte platenspeler, kapotte videorecorder, discman, stellingkast, en een tent met slaapmatje. Verder uiteraard de obligate kleding miskopen, nooit gedragen schoenen, en een te krappe regenbroek. Plus een spiegelreflexcamera die ik te groot vond om op vakantie mee te slepen. Daarnaast verkocht ik voor mijn bedrijf ook nieuwe tassen, modeaccessoires en sieraden via deze site. Dat doen veel bedrijven om klanten naar hun (web-)winkel te lokken. Bij sluiting volgde een volumineuze voorraad luchtkussenenveloppen. Op een paar flauwe reacties na, is het altijd goed gegaan.

In ruil heb ik ook enkele artikelen gekocht. Zoals enkele zeldzaam geworden boeken over de regionale geschiedenis en een fraaie metalen schaal. Maar de aankopen zijn duidelijk in de minderheid. Voor mij is Marktplaats juist perfect om op te ruimen.

Dankzij Marktplaats ontstaan soms leuke gesprekken. Zoals met een glaskunstenares uit Gouda, die vertelde over haar werk. De videorecorder ging naar een opgetogen man die na een scheiding vol gedoe bijna uit de schuldsanering was. Hij kon het ding wel repareren. Een ander kwam de platenspeler halen en zag gelijk wat in mijn antieke voorraadblikken. Jammer, die zijn niet te koop. Het tentje met slaapmat werd opgehaald door een echtpaar waarvan de dochter voor het eerst naar Lowlands ging. Zij vonden het zelf nogal spannend allemaal. Een Haagse dame op hoge stiletto hakken en ik hebben al wiebelend het audiomeubel via trappen naar haar auto gesleept. Zo kan ik nog tien voorbeelden geven.

Als ik niet tijdig een baan vind, ga ik via Marktplaats voortaan lekker anti-kraak wonen. Er staat nu een voormalige kerk op in Tilburg voor slechts € 175 per maand.

Meer belasting over box 3

On door Raam OpeninEconomieEen reactie plaatsen

Peter de Waard (de Volkskrant, 28 maart) vreest dat we een nieuwe klasse van oligarchen kweken vanwege de verlaagde erfbelasting en ruimere vrijstelling bij schenkingen. Hij vraagt zich af hoe box 3 meer kan worden belast. Wellicht gaat dit op voor rijke families. Maar ik kom uit een gewoon nest.

Van je vermogen leven
Zonder wijziging beland ik volgend jaar in een bizarre situatie. Dan moet ik belasting betalen over een bescheiden vermogen, terwijl ik dan geen inkomen meer heb. Ik zie graag dat men bij belastingheffing kijkt naar de verhouding inkomen/ vermogen en de samenstelling daarvan. Verruim de belastingvrije som voor box 3 als mensen van hun vermogen moeten leven. Bijvoorbeeld een langdurig werkloze van 48 jaar of een zzp’er met weinig opdrachten. Volgens het UWV heeft nu de helft van alle werkzoekenden aan het eind van de WW-periode nog geen baan. Zij teren al op hun vermogen in.

Onzekerheid
Ik prijs mensen die financieel zelfstandig willen blijven. De trend dat kinderen steeds hoger zijn opgeleid dan hun ouders, kantelt. Qua baanzekerheid weet niemand meer waar hij aan toe is. Ook ouders zien hun kinderen daarmee worstelen. De economische groei is zo fragiel als wat. Ouderen vragen zich af hoe lang de overheid nog zorg zal betalen. En veel huiseigenaren zagen een flink deel van de waarde verdampen. Geen wonder dat iedereen voorzichtig is en vermogen vasthoudt.

Psychisch effect spaargeld
Een ergernis van veel spaarders is ‘dat anderen maar raak leven en zij alles van de gemeente krijgen als het mis gaat’. Die frustratie bevat een kern van waarheid, al spelen diverse factoren een rol. De huidige generatie beleidsmakers heeft langdurige welvaart gekend. Zij gaan voorbij aan wat spaargeld psychisch met mensen doet. Denk aan degenen die de hongerwinter van 1944 hebben meegemaakt. Sommigen kwamen daar niet goed overheen. Vaak hangt hun gemoedsrust daarom van spaargeld af. En van een ruime voorraad eten in huis.

Onze toekomstige economie

On door Raam OpeninEconomie2 reacties

Al dit geblog is reuze boeiend. Maar ik hou mijzelf niet voor de gek. Het liefst verdien ik mijn kostje door het nuttige met het aangename te verenigen. Ik volg maatschappelijke ontwikkelingen en visionaire denkers met speciale interesse. Op de oude voet verder gaan, biedt weinig soelaas. Langzaamaan verschijnen de vage contouren van onze economische toekomst. Zijn er nieuwe kansen?

Machines en computers in een utopie
Nadat machines eerst onze spierkracht vervingen, is al enige tijd onze denkcapaciteit aan de beurt. Op massale schaal, in een steeds hoger tempo en wereldwijd vervangen computers mensen. Dat zou kunnen leiden naar een ware utopie. Ik vind het prima als machines of computers ons werk overnemen. Zolang de opbrengsten daarvan eerlijker worden verdeeld.

Tweedeling
Mijn situatie is exemplarisch voor die van vele miljoenen mensen. In hoofdlijnen heb ik vier beroepen op MBO- en HBO/WO-niveau. Twee daarvan zijn nu grotendeels geautomatiseerd of outsourced. Het derde beroep is wegbezuinigd. Bij het vierde beroep is de concurrentie moordend. Zzp’er worden heeft weinig zin. Sommige tarieven daalden recentelijk met 30%. Een bedrijf als Facebook versterkt de tendens van groeiende inkomensverschillen. Want hun winst gaat slechts naar de happy few.

Tendens ombuigen
Ontstaan er specifiek dankzij Facebook ook nieuwe kansen? Kunnen startende bedrijven en samenwerkingsverbanden de tendens ombuigen? Consumptie hangt af van het inkomen van mensen. Op internationale schaal compenseren multinationals winstdaling in Europa en de VS met groei in Azië, Afrika en Latijns-Amerika. Maar een flink deel van onze bedrijven opereert nauwelijks buiten de landsgrenzen. Hoewel veel Nederlanders zichzelf avontuurlijk vinden, werken er relatief weinig in den vreemde. Zie ook Nieuwe banen voor 685.000 werkzoekenden. Dat speelt een rol in de huidige situatie. Kennelijk willen we graag op ons vertrouwde stekje blijven. Dus wat nu?

Interafhankelijkheid versus autarkie
Sommige mensen dromen van een autarkisch leven als ontsnappingsroute. Ik zie een idyllisch tafereel voor me met groentetuintje, boomgaard en hennetjes in een kippenren. Historicus Rutger Bregman toont met een hilarisch voorbeeld hoe ver je dan moet teruggaan. Iemand gaat zelf een broodrooster maken. Dus daalt hij af in een mijn om ijzererts uit brokken steen te winnen, et cetera. Het draait om de vraag of je onafhankelijk kan zijn binnen een interafhankelijke samenleving. Compleet zelfvoorzienend leven is vermoeiend en beperkend. Zoals dat was in de middeleeuwen. Natuurlijk kan je slimmer werken met de huidige kennis. Maar wie wil met niemand anders meer te maken hebben? De ideologie van onze geblondeerde heer W biedt ook weinig meer dan armoe.

Wat wordt wel belangrijk?
In de Volkskrant van 22 februari doen de auteurs van ‘The second machine age’ enkele interessante uitspraken. We moeten juist die vaardigheden ontwikkelen waarin wij als mensen beter zijn dan machines. Ze bedoelen creativiteit en sociale vaardigheden. Aanpassingsvermogen wordt belangrijker, want niets blijft bij het oude. We moeten ons richten op iets waar we passie voor hebben. En bepaalde taken kunnen machines ook in de toekomst moeilijk overnemen. Zoals een fornuis repareren of thuiszorg bieden. In dat opzicht blijven we gezellig actief op de lokale markt.

Ode aan de parttime baan

On door Raam OpeninEconomie12 reacties

Er is een discussie gaande over parttime werken. Door vrouwen, wel te verstaan. Over parttime werkende mannen schijnt dit nooit te gaan. Laat het stempeltje maar achterwege. Over parttime werk heb ik een zeer uitgesproken mening. Parttime werk houdt voor mij iets belangrijks in. Er zitten zeven dagen in een week. Hoe minder uren ik werk, hoe meer vrije tijd er overblijft. Het gaat mij om een fundamenteel mensenrecht: Vrijheid.

Ik heb niet gevraagd om een dolgedraaide ratrace naar de top. Ik heb evenmin gevraagd om in dit land geboren te worden. Een land waarin economische groei kennelijk de enige weg is naar zaligmakende welvaart. Wat moet je met geld als je geen tijd hebt om daarvan te genieten? Maar aan mij hebben ze dus niets gevraagd.

Bij mijn eerste werkgever (het accountantskantoor) leerde ik een allesbepalende les. Een klant had jarenlang zestig uur per week gewerkt voor zijn bedrijf. Hij had daardoor een prachtige onderneming opgebouwd. Na zijn pensioen ging hij eindelijk alles doen waaraan hij niet was toegekomen. Drie maanden later was hij dood.

Nu krijgen we dus weer dat gezeur over vrouwen die niet economisch zelfstandig zouden zijn. Dat komt door parttime werk, zeggen ze. Op enkele korte periodes in het buitenland na, werk ik al sinds 1985 parttime. Geleidelijk bracht ik mijn werkweek terug van 36 uur naar een ideale situatie: 24 uur.

In al die arbeidsjaren was ik nooit economisch afhankelijk van iemand anders. Mijn geheim? Gewoon doorleren en zorgen dat je uurloon zo ver stijgt dat je minder hoeft te werken. Waarom zou ik meer moeten verdienen? In materieel opzicht heb ik alles, terwijl ik toch een Bourgondiër ben. Vrijwel elk jaar ga ik minimaal twee keer op vakantie.

Eenieder heeft zijn of haar eigen reden om parttime werk te verkiezen. Zo hoef ik geen vrij te nemen voor de schilder of de huisarts. Privézaken regel ik thuis. Dat geeft rust. Ik heb echt medelijden met jonge ouders. Zij rennen met kinderen van crèche, naar school, naar huis, naar de sportclub. Elke werkdag weer. Omdat ze continu op een bepaalde tijd ergens moeten zijn. Kijk, dát hebben ze in Afrika toch veel beter geregeld. En wat te denken van de combi parttime werk en studie? Een fulltimebaan laat geen ruimte voor speling. Overal heerst tegenwoordig een waanzinnige werkdruk. De manier om een burn-out te voorkomen, is door parttime werk te kiezen.

Boven alles geloof ik dat er meer in het leven is, dan werk alleen. Ik ken het antwoord al wanneer ik als bejaarde op mijn leven terugkijk. En iemand mij vraagt waar ik het meest blij mee ben geweest. Bepaalde relaties, reizen en eigenwijze keuzes. Plus enkele mooie functies waarin ik mij goed kon ontplooien. Om dit te bereiken was parttime werken dus genoeg.

Het is een kwestie van flexibiliteit en erkenning van diversiteit. Een flinke groep mensen kan baat hebben bij parttime werk. Ik hoop dat werkgevers gaan inzien dat aanbod van meer parttimebanen tot een win-winsituatie leidt. Juist in deze tijd moeten zij betaald werk eerlijker verdelen. Ik bedoel geen laagbetaalde parttimebaantjes, die zijn er wel genoeg. Ik bedoel parttime functies op alle niveaus.

Naschrift: een ingekorte versie heb ik naar de Volkskrant gestuurd en is gepubliceerd.