In een oude Volkskrant staat een bericht dat mij fascineert. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat mensen nog liever pijn lijden dan dat ze zich vervelen. Je zou denken dat de meesten van ons het heerlijk vinden om hangend op de bank lekker niets te doen. Maar nee hoor, we willen continu bezig zijn. Al is het maar frutselen met een pen. Paul van Lange, hoogleraar sociale psychologie aan de VU heeft er een verklaring voor. ‘Actief zijn geeft ons het gevoel dat we controle hebben.’
Is controle hebben dan zo belangrijk? En wanneer heb je ooit echt controle? Kennelijk wijk ik af, want ik mag graag minutenlang voor mij uit staren en wegdromen. Sterker, misschien is dat een manier om controle te krijgen over onduidelijke zaken. Zodra mijn gedachten in rustiger vaarwater komen, kan ik ze ordenen, waarna er ruimte voor nieuwe ideeën ontstaat.
De regie ben je kwijt wanneer je situaties en consequenties niet meer overziet. Dan lijkt het alsof je in een diep meer springt en niet weet waaraan je begint. Dit is een beetje eng, maar op zich niet erg. Pas wanneer je het gevoel krijgt dat je aan de rand van een afrond staat, is er iets mis. We stappen voor de lol in zweefmolens en achtbanen. Zweven en ‘loskomen’ vinden we best leuk, zolang er een veiligheidssysteem is.
Veiligheid en zekerheid horen bij onze belangrijkste behoeften. Zo bezien is het logisch dat we graag de regie in handen houden. Het verlangen daarnaar kan echter verlammend werken, met alle risico’s van dien. Want gebrek aan innovatie, in conservatieve culturen bijvoorbeeld, houdt juist onveilige en onzekere leefsituaties in stand. Het is ook niet slim om blind te varen op elke les uit het verleden wanneer de wereld om ons heen snel verandert.
Dus kennelijk willen we iets doen en we houden graag grip op ons leven. Dan is leren loslaten handig in deze tijd.
(Dit logje uit juli 2014 is onlangs gewist bij de sloop van mijn blog. Het blijft relevant en daarom publiceer ik het opnieuw.)
Raam Open 
Controle houden is prima, maar niet alles loopt zoals het zou moeten. Dus zo nu en dan loslaten en afwachten wat er gaat gebeuren.
Verveling levert de creatiefste gedachten op is mijn ervaring. Af en toe vervelen is heel goed, vind ik dan… bovendien ben ik ervan overtuigd dat voor elk probleem minstens drie oplossingen mogelijk zijn. Ik gooi hem er maar even in haha
Inderdaad logisch dat we controle willen houden. Alles is onzeker: ik kan nu ter plekke dood neervallen. Dus waar we wel controle kunnen hebben of het idee hebben dat we controle kunnen hebben, pakken we die. Zenmeester Ton Lathouwers heeft het over bodemloosheid, er is geen houvast in het leven, maar je kunt er niet uitvallen. Er is ook geen bodem waarop je te pletter kunt vallen. We kunnen proberen mooi in formatie eindeloos naar beneden te zweven.
IK ben van nature ook wel graag een beetje lui.
Maar die zin “Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat mensen nog liever pijn lijden dan dat ze zich vervelen” vind ik bevreemdend. Werken of bezig zijn is toch niet pijn lijden?
Nee, werken is inderdaad niet hetzelfde als pijn lijden. Hoewel? Soms wel.
Hier betreft het een uitkomst van een test, waaruit wordt geconcludeerd dat we vooral controle willen houden door iets te doen. Misschien een beetje vergezocht, maar ik wil best aannemen dat die behoefte om controle te houden bij veel mensen heel diep zit.