Oké, de titel vergt enige uitleg. Ons tijdsperspectief moet radicaal op de schop om klimaatverwoesting het hoofd te bieden. Dat meent filosoof Roman Krznaric, die vanavond is te zien in VPRO Tegenlicht. De uitzending komt precies in een week van extreme tegenstellingen. Vorige week hadden we maar liefst 15 graden vorst, getuige het bevroren water op een weiland. En nog ligt het ijs op schaduwrijke plekken. Maar vandaag konden we bij 20 graden in zomerkleding naar buiten en ons koesteren in de warme zon, zoals krokusjes doen. En dat in februari.
Hoewel we van deze extreme weersomstandigheden kunnen genieten, komen we nauwelijks verder dan kortetermijndenken. Hoe kunnen we empathie voelen voor toekomstige generaties, mensen van wiens leven we ons nauwelijks een voorstelling kunnen maken?, vroeg Krznaric zich daarom af. Hij beveelt ‘kathedraaldenken’ aan, zoals Antoni Gaudí met zijn Sagrada Família basiliek heeft gedaan. Ofwel: laten we werken aan een samenleving die nog eeuwenlang kan voortbestaan.
Krznaric roept ons in zijn boek De goede voorouder op om toekomstige generaties een stem te geven. Hij biedt meer strategieën om in eeuwen te kunnen denken. Zoals: intergenerationele rechtvaardigheid (denk zeven generaties verder), erflatersmentaliteit (goed herinnerd worden door het nageslacht) en nederigheid tegenover de diepe tijd (besef dat we maar een stipje op de kosmische kalender zijn). Feitelijk kunnen we een voorbeeld nemen aan onze voorouders, want verspreid over de wereld deden volkeren dit vroeger al veel eerder.
Kortom: kijken vanavond! (NPO2, 22.10 uur.)
(Bovenstaande tekst heb ik deels gebaseerd op de aankondiging in de VPRO-gids.)
Hoe wil hij volgende generaties een stem geven. Laatst stond er in de Volkskrant een interview met Richard Winter als ik me goed herinner; hij pleit ervoor dat we de toekomstige generaties een stem kunnen geven door mensen die zich in hen inleven in allerlei fora bij beslissingen te betrekken.
Ha Ingrid, Wat ik eruit begreep, is dat hij volgende generaties een stem wil geven door ‘kathedraaldenken’ toe te passen. Dat is ook een vorm van inleven. Dus denken in de verre toekomst, de tijd nemen, niet onmiddellijk resultaat verwachten. Praktisch denk ik bijvoorbeeld aan lange-termijnnatuurbeheer, zoals bomen planten die er over 250 jaar ook nog staan.
We hebben het trouwens over dezelfde man. Ik kon me zijn naam niet meer herinneren, dus zocht op echtgenoot van de dame die het begrip donut-economie heeft bedacht. Ik heb niet goed gelezen, maar het interview in de Volkskrant was met Roman Krznaric. Inmiddels heb ik de Tegenlicht-aflevering ook gezien: inspirerend.
Ja, klopt.