‘Debatteren wordt bemoeilijkt door een verschijnsel dat in de psychologie bekend staat als het Dunning-Kruger effect. Seidell [hoogleraar aan de VU]: “Het is een wetmatigheid: iemand die een beetje van een onderwerp weet, wordt heel stellig in zijn uitspraken. Krijgt hij meer kennis, dan wordt hij onzekerder. De stelligheid groeit pas weer als hij van het onderwerp heel veel weet.”’ Uit: Inderdaad, we weten het niet zeker, Trouw, 2 november 2019.
Misschien moet je het Dunning-Kruger effect eerst zelf ervaren, voordat je beseft hoe het bij anderen werkt. Ik ontdekte dit effect jaren geleden toen ik onderzoek deed naar mijn voorouders. Stel, je weet dat iemand in 1680 schoenmaker is. Dan krijg je een bepaald beeld bij zo’n persoon. In dit geval: hij is een eenvoudige ambachtsman. Maar dan koopt hij een opvallend duur pand. Dat gegeven haalt je indruk van een sobere leefstijl onderuit. En waar komt het geld vandaan? Dus zoek je verder naar verklaringen.
Bij genealogisch onderzoek raadpleeg je alle beschikbare bronnen. Meestal moet je het doen met flintertjes informatie. Persoonlijke ontboezemingen van voorouders zal je zelden vinden. Hopelijk krijg je uiteindelijk een redelijk volledig beeld van hun leven. Toch kan elke nieuwe vondst hun verhaal nog een andere wending geven.
Over voorouders kan je pas met zekerheid vertellen wanneer je een gefundeerd verhaal hebt én tegelijkertijd een slag om de arm houdt. Want geleidelijk aan leer je dat je nooit alles te weten zal komen. Zoals je ook nooit iemands karakter volledig zal kunnen doorgronden.
Met deze ervaring kan je in de verleiding komen om mensen als ‘dom’ te labelen wanneer ze heel vaak stellige uitspraken doen. Maar dat is nu precies een kenmerk van het Dunning-Kruger effect.
Raam Open 
Dit is nou eens leuk. Nog nooit kwam ik het tegen dat iemand anders het Dunning Kruger effect ook kende. Onafhankelijk van elkaar zijn mijn broer, zoon en ik -jaren geleden al- op informatie hierover gestuit. Sindsdien regelmatig onderwerp van gesprek.
(Ik ga ervan uit dat het in psychologenkringen wel een bekende term is.)
En dat is nou net de reden dat ik op zoveel verschillende blogs rondneus, er valt altijd wel weer een fris idee op te duikelen. Het maakt me dan in de grond niet uit of ik het er nou mee eens ben of niet. Wat mensen denken en waarom mensen iets denken blijft fascinerend.
Je blog over de Schuld versus schaamte in de NL rechtszaal heb ik gedeeld met mensen die in hun werk als advocaat deze gedachte goed konden gebruiken. Je fotoblogs vind ik leuk, maar van je inhoudelijke blogjes (juist ook de observaties van anderen én je zelfonderzoek) blijf ik iedere keer weer smullen. Blijf dat raam lekker open gooien! Dank!
O ja, ik ben wel benieuwd hoe jij op het Dunning Kruger bent gestuit.
Groeten, Jennifer
Jennifer, wat leuk om juist vandaag jouw specifieke en meer algemene feedback te ontvangen op Raam Open. Dank hiervoor. Op deze dag bestaat dit blog precies zes jaar. Ik ga er zeker mee door en wens je nog veel leesplezier. Het is een compliment wanneer anderen op onderwerpen worden gewezen (schuld- en schaamtecultuur) en ik hoop dat zij er iets aan hebben.
Overigens trof ik de term ‘Dunning-Kruger effect’ aan in het Trouw-artikel waaraan ik hierboven refereer. Zo kan een krantenartikel weer stof opleveren voor een log.
1. Gefeliciteerd met je blog jubileum! en fijn dat je lekker doorgaat.
2. Euh, ja, ik moet gewoon even wat beter lezen dus… 🙂
Groeten,
Jennifer
1. Dank.
2. Ik zeg niets hoor. 😉
Kijk, nu heb ik een naam bij dit herkenbare psychologische verschijnsel. Voortaan zal ik dus meer zelfbewust zijn bij mijn stellige uitspraken over onderwerpen waar ik eigenlijk maar weinig vanaf weet…
Nóg zelfbewuster dus.